تعهد سازمانی چیست؟ ممکن است بسیاری از شما این مفهوم را در سازمان و کسب‌وکار خود شنیده باشید و بخواهید در مورد آن اطلاعات بیشتری کسب کنید. تعهد به سازمان به معنای وابستگی به شغل و رضایت کارکنان از محیطی است که در آن کار می‌کنند، بنابراین کارکنان متعهد وظایف خود را نیز بهتر انجام می‌دهند. در واقع این امر موجب بهبود عملکردها، تثبیت رهبری و افزایش رضایت مشتریان خواهد شد.
چه به‌عنوان کارمند و چه به‌عنوان مدیر، آشنایی با تعریف، اهمیت و روش‌های بهبود تعهد سازمانی، در سازمان کمک زیادی به شما می‌کند، به‌خصوص مدیران باید بدانند که میزان تعهد و تعلق سازمانی کارکنان‌شان چقدر است. در این صورت مدیران می‌توانند بررسی کنند که هر کارمند چه میزان در رسیدن به اهداف سازمانی نقش ایفا می‌کند و برای چه مدت زمانی در کسب‌وکار باقی خواهد ماند. این مطلب از الوکام به این سوال پاسخ می‌دهد که تعهد سازمانی چیست و انواع آن کدامند. همچنین در مورد اهمیت، مزایا و روش‌های بهبود تعهد سازمانی توضیح می‌دهیم.
در پاسخ به سوال تعهد سازمانی چیست، باید ابتدا به تعریف تعهد سازمانی اشاره کنیم. مفهوم تعهد سازمانی به میزان وابستگی کارکنان به سازمان‌شان اشاره دارد. هر چقدر میزان تعهد کاری در یک کسب‌وکار بیشتر باشد، کارکنان وظایف خود را با اشتیاق بیشتری انجام می‌دهند، یعنی انگیزش کارکنان در سازمان بالاتر است و نرخ خروج از کار و حتی غیبت و تاخیر هم کمتر خواهد بود. همچنین بهره‌وری و کارایی افزایش می‌یابد و میزان تبعیت از مدیر یا رهبر در آن سازمان به میزان قابل‌توجهی بالا می‌رود.
دلایل اهمیت تعهد سازمانی چیست؟
در این قسمت می‌خواهیم به سوال چرا تعهد به سازمان اهمیت دارد پاسخ دهیم و به مهم‌ترین دلایل اهمیت تعهد سازمانی بپردازیم. تعهد سازمانی به این دلیل مهم است که در تحقق اهداف و چشم‌انداز سازمانی توسط کارکنان نقش مهمی دارد. کارکنان باانگیزه، دارایی و سرمایه ارزشمند کسب‌وکار محسوب می‌شوند، بنابراین علاوه بر بقای سازمان، به رشد و اعتبار برند آن کمک زیادی می‌کنند. برعکس سازمانی که به توانمندسازی کارکنان و افزایش انگیزه شغلی آن‌ها اهمیت ندهد، با خطرات زیادی مواجه خواهد شد؛ در نتیجه لازم است سازمان‌ها برای حفظ و بهبود انگیزه کارکنان تلاش کنند. همان‌طور که می‌دانید با افزایش احساس خود ارزشمندی در کارکنان، میزان تعهد کاری هم در آنان تقویت می‌شود.
مزایای تعهد سازمانی چیست؟
حالا که متوجه شدید تعهد سازمانی چیست و چه اهمیتی دارد، لازم است در مورد مزایای تعهد سازمانی هم صحبت کنیم. در این مورد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
بهبود بهره‌وری کارکنان
هرچه میزان تعهد سازمانی کارکنان بیشتر باشد، میزان بهره‌وری آنان نیز بالاتر خواهد بود، چون چنین کارکنانی در جهت تحقق اهداف، چشم‌انداز و مأموریت سازمان تلاش زیادی می‌کنند.
کاهش نرخ غیبت کارکنان
بالا بودن تعهد کاری و انگیزه در کارکنان موجب می‌شود برای حضور در محل کار و انجام وظایف خود مشتاق‌تر باشند. بنابراین میزان غیبت و تاخیر و حتی استفاده از مرخصی‌ها در آن‌ها کمتر می‌شود.
بهبود همکاری و کار تیمی
کارکنان دارای تعهد سازمانی بالا، با همکاران خود به خوبی تعامل و کار می‌کنند، به‌خصوص در فعالیت‌های گروهی مشتاقانه عمل می‌کنند و در موفقیت سازمان و افزایش بهره‌وری سازمانی تاثیر زیادی دارند.
انواع تعهد سازمانی چیست؟
در مورد سوال انواع تعهد سازمانی چیست باید به مولفه های تعهد سازمانی اشاره کنیم. نظریه تعهد کاری TCM یا مدل سه‌بخشی سه نوع از تعهد سازمانی را معرفی می‌کند. این سه مولفه شامل تعهد عاطفی، تعهد مستمر و تعهد هنجاری هستند که در ادامه هر کدام را توضیح می‌دهیم:
تعهد عاطفی
تعهد عاطفی بیش‌ترین ارتباط را با مفهوم دل‌بستگی عاطفی کارکنان در سازمان دارد. مطابق با نظریه سه‌بخشی در مورد تعهد عاطفی، کارمندان دارای تعهد فعال در بلند مدت در سازمان باقی می‌مانند. منظور از تعهد فعال احساس خوب در کارمندان است، به صورتی که در بحث‌ها و جلسات کاری و غیرکاری در سازمان حضور فعالی دارند.
تعهد مستمر
مطابق با این بخش از نظریه، تعهد سازمانی کارمندان به میزانی است که احتمال می‌دهند ترک سازمان موجب هزینه برای آنان خواهد شد؛ در این صورت کارمندان دارای تعهد مستمر برای مدت طولانی‌تری در سازمان باقی می‌مانند، به دلیل این که مایل نیستد متحمل هزینه‌های ترک کار شوند. از جمله این هزینه‌ها می‌توان به از دست دادن حمایت مالی یا غیرمالی سازمان اشاره کرد.
تعهد هنجاری
در این نوع از تعهد سازمانی باقی ماندن کارمند در سازمان به دلیل احساس وظیفه است. در این حالت ممکن است کارمند احساس کند با کار کردن در این سازمان کار درستی انجام می‌دهد. این موضوع می‌تواند به دلیل اعتقاد و باور به کار، تعهد اخلاقی یا به دلیل رفتار عادلانه سازمان با کارمندانش باشد.
در این میان میزان و نوع تعهد سازمانی هر شخص به عوامل مختلفی بستگی دارد و در افراد مختلف متفاوت است. به‌عنوان مثال، ممکن است فردی در شغل مورد علاقه خود فعالیت کند و درآمد بالایی هم داشته باشد؛ در این صورت هم تعهد عاطفی دارد که به دلیل فعالیت در شغل مورد علاقه او است، هم تعهد مستمر دارد که به دلیل عدم تمایل به از دست دادن حقوق بالا است. به علاوه ممکن است فرد بخواهد به دلیل ماهیت شغل سازمان را ترک نکند که این مورد به تعهد هنجاری اشاره دارد.
عوامل موثر بر تعهد سازمانی چیست؟
موارد زیادی هستند که اگر در سازمان رعایت شوند، می‌توانند تعهد کاری را در کارکنان افزایش دهند، بنابراین در پاسخ به عوامل موثر بر تعهد سازمانی چیست، باید به عوامل زیر اشاره کنیم:
میزان رضایت شغلی کارکنان
در کسب‌وکارهایی که می‌دانند رضایت شغلی چیست و برای افزایش رضایت شغلی کارکنان‌شان تلاش می‌کنند، تعهد کاری به میزان قابل‌توجهی افزایش می‌یابد، چون کارکنان در محیطی حرفه‌ای کار می‌کنند، به مدیران شرکت اعتماد دارند و از تلاش خود لذت می‌برند. به علاوه یکدیگر را هم تشویق می‌کنند تا در جهت تحقق اهداف شرکت که با اهداف فردی‌شان همسو است، تلاش کنند.
مناسب بودن حقوق
رعایت عدالت در حقوق و دستمزدها تاثیر زیادی در تعهد کاری کارکنان دارد. عادلانه و مناسب بودن میزان حقوق و دستمزد موجب می‌شود کارکنان احساس کنند مدیران برای تلاش آنان احترام و ارزش قائل هستند. تعیین حقوق و دستمزد از وظایف منابع انسانی محسوب می‌شود. در ضمن علاوه بر حقوق، موارد دیگر مانند ارائه پاداش، مزایای کاری، قدردانی از عملکرد بالا و توجه به آموزش کارکنان، می‌تواند در افزایش تعهد کاری موثر باشد.
سبک مدیریت و رهبری
سبک مدیریت یا رهبری در سازمان هم بر میزان تعهد کارکنان تاثیر زیادی دارد. سبک مدیریت مشارکتی و دادن اختیار و مسئولیت به افراد، فعالیت کارکنان در عناوین شغلی متناسب با مهارت‌ها و دادن پاداش به کارکنان فعال، از عوامل مرتبط با مدیریت و رهبری در سازمان هستند که بر افزایش تعهد کارکنان موثرند.
امنیت و ثبات شغلی
هر چه کارکنان در سازمان ثبات و امنیت شغلی بیشتری را احساس کنند، تعهد کاری بالاتری خواهند داشت. به دلیل این که وقتی فردی از امنیت شغلی خود مطمئن باشد، نیازی ندارد برای احتمال از دست دادن شغل به دنبال موقعیت‌های جایگزین انرژی و زمان صرف کند، بنابراین روشن است که همه تمرکز و انرژی خود را به وظایف شغلی‌اش معطوف خواهد کرد. به علاوه کارکنان در سازمان دارای ثبات شغلی، از رشد و ارتقای شغلی خود اطمینان دارند و با خیال راحت در سازمان می‌مانند.
ارتباطات موثر
سازمان‌هایی که در آن‌ها به ارتباط میان مدیریت و کارکنان اهمیت داده می‌شود، از تعهد کاری بالاتری برخوردار هستند. ارتباطات در سازمان باید شفاف و دو طرفه باشد. صدای کارکنان باید شنیده شود و در تصمیم‌گیری‌ها به نظرات آنان هم توجه شود. همچنین لازم است کارکنان فرصت ارائه بازخورد در مورد مسائل و صحبت در مورد دغدغه‌های خود را داشته باشند.
چگونه تعهد سازمانی را بهبود دهیم؟
مهم‌ترین فعالیت پس از این که متوجه شدیم تعهد سازمانی چیست این است که بتوانیم آن را در سازمان خود بهبود دهیم، بنابراین در ادامه در مورد روش‌ها و نکات افزایش تعهد کاری در کسب‌وکار صحبت می‌کنیم:
فرهنگ کار تیمی در سازمان ایجاد کنید
ایجاد فرهنگ کار تیمی در سازمان در سلامت محیط کار نقش مهمی دارد. کار کردن افراد متفاوت همیشه با اختلاف نظر و تعارض همراه است، ولی زمانی که فرهنگ کار تیمی در یک سازمان قوی باشد، مشکلات و چالش‌ها راحتتر حل می‌شود. در چنین فضایی کارکنان انگیزه دارند که برای رسیدن به هماهنگی با یکدیگر و تحقق اهداف مشترک، تلاش کنند. این موارد به بهبود سطح تعهد سازمانی منجر می‌شود.
انتظارات روشنی از کارکنان داشته باشید
شفافیت در انتظارات از کارکنان موجب می‌شود آنان بدانند باید چه مسئولیت‌هایی انجام دهند و چگونه می‌توانند این کارها را به بهترین نحو اجرا کنند، بنابراین علاوه بر این که باید انتظارات مدیر از کارکنان مشخص باشد، لازم است همه موارد به روشنی به افراد اطلاع داده شود. این شفافیت به ایجاد احساس تعلق بیشتر به کار و سازمان منجر می‌شود، بنابراین مدت زمان باقی ماندن کارکنان در سازمان یا همان تعهد کاری آنان افزایش می‌یابد.
ارتباطات شفاف را در سازمان رواج دهید
لازم است کارکنان از تصمیمات و اتفاقات جاری سازمان اطلاع داشته باشند. این کار موجب می‌شود افراد احساس کنند در روند کارها قرار دارند و در رشد و توسعه سازمان موثرند، به خصوص ارتباطات شفاف کمک می‌کند تا اعتماد لازم ایجاد شود و احساس تعلق خاطر کارکنان به سازمان افزایش یابد.
اخلاق کاری را حفظ کنید
رعایت اخلاق کاری هم از دیگر مواردی است که موجب ایجاد احساس خوب در محیط کار می‌شود. علاوه بر حس خوب، کارکنان در محیط‌های دارای اخلاق کاری بالا، انگیزه بیشتری برای تلاش دارند، چون به سیستم موجود اعتماد دارند و مطمئن هستند امکان رشد مالی و شغلی در آن وجود دارد. در ضمن در چنین سازمان‌هایی نرخ ترک کار بسیار پایین است.
جمع‌بندی
در این مطلب به سوال مهم تعهد سازمانی چیست پاسخ دادیم و در مورد انواع مدل‌های تعهد کاری صحبت کردیم. تعهد کاری به معنای احساس تعلق و انگیزه برای انجام وظایف شغلی و باقی ماندن در یک سازمان است. در این میان نوع تعهد و شدت آن در افراد مختلف متفاوت است، ولی مهم‌ترین عامل موثر در این زمینه فرهنگ سازمان، اخلاق کاری، سیستم مدیریت و رهبری، شفافیت و روابط هستند. با این توضیحات لازم است سازمان‌ها نوع و میزان تعهد در کارکنان و عوامل موثر بر آن را بشناسند، در این صورت می‌توانند برای بهبود تعهد و تعلق سازمانی تلاش کنند.
