امروزه کسب و کار اینترنتی به یک شغل پاره‌وقت و حتی برای برخی افراد به شغل اول و تمام‌وقت تبدیل شده‌است. با توجه به نیاز دنیای امروز و پیشرفت تکنولوژی کسب‌وکارهای اینترنتی رشد بیشتری داشته‌اند که توصیه میشود حتی اگر یک کسبوکار سنتی دارید برای توسعه کار خود حتما کسبوکار خود را وارد دنیای اینترنتی کنید و در صورت انجام این کار ابتدا شما نیاز به اخذ مجوز کسب و کار اینترنتی دارید.
برای این کار شما ابتدا باید مشخص کنید که چه مجوزی برای چه کسب‌وکاری احتیاج دارید و با توجه به این‌که شما تولیدکننده یک محصول هستید یا فروشنده، یا این‌که قصد بازاریابی محصولات خاصی را در فضای مجازی دارید، باید برای کسب مجوز کسب و کار اینترنتی اقدام کنید. با توجه به این نکته که اینترنت فضای نسبتاً جدیدی در کشور ما است و اکثر مردم ترجیح می‌دهند برای فعالیت‌های تجاری خود، محصولات و خدمات را از طریق فضاهای مجازی ارائه کنند شغل‌های اینترنتی بسیار زیادی به وجود آمده‌اند. بنابراین برای جلوگیری از هرگونه کلاهبرداری اینترنتی باید یک سری اقدامات نظارتی برای این نوع کسب و کارها در نظر گرفته شود.
در این مقاله از الوکام، به عنوان کاملترین پلتفرم برگزاری وبینار، به بررسی مراحل ثبت نام مجوز کسب و کار اینترنتی، مدارک مورد نیاز و چالش‌های آن می‌پردازیم.
مجوز کسب و کار اینترنتی یک مجوز قانونی است که به کسب‌وکارهای فعال در فضای آنلاین اجازه می‌دهد فعالیت خود را به‌صورت رسمی، تحت نظارت نهادهای مسئول و در چارچوب قانون ادامه دهند. این مجوز معمولاً توسط اتحادیه کشوری کسب‌وکارهای مجازی یا از طریق سامانه درگاه ملی مجوزها صادر میشود و نشانه‌ای از اعتبار، شفافیت و مسئولیت‌پذیری یک کسبوکار در محیط دیجیتال به شمار می‌رود.
هر فرد یا مجموعه‌ای که قصد فروش کالا یا خدمات در بستر اینترنت را داشته باشد، برای برخورداری از امکاناتی مانند دریافت درگاه پرداخت، نماد اعتماد الکترونیکی (اینماد)، و بهره‌مندی از حمایت‌های قانونی، نیازمند ثبت نام مجوز کسب و کار اینترنتی است.
داشتن مجوز کسب و کار اینترنتی، نه‌تنها الزامات قانونی را پوشش می‌دهد، بلکه اعتماد مشتریان را نیز افزایش می‌دهد و امکان توسعه فعالیت‌های حرفه‌ای‌تر را فراهم می‌سازد. در واقع، این مجوز یکی از مهم‌ترین گام‌ها برای ورود به دنیای تجارت الکترونیک به‌صورت رسمی و ماندگار است.
انواع مجوز کسب و کار اینترنتی
برای راه‌اندازی کسب و کارهای اینترنتی به دو نوع مجوز نیاز دارید: دسته اول مجوزهای اختصاصی هر صنف و دسته دوم نماد اعتماد یا مجوزهای عمومی هستند.
مجوز اختصاصی کسبوکار اینترنتی
مجوزهای اختصاصی درواقع شامل همان گروه صنفی موردنظر هستند. به عنوان مثال برای فروش محصولات فرهنگی مانند کتاب یا محصولات سمعی‌بصری شما به مجوز وزارت ارشاد نیاز دارید و برای کسب مجوز محصولات مربوط به سلامت و درمان باید به وزارت بهداشت و درمان مراجعه کنید. به‌طورکلی برای گرفتن مجوز کسب و کار اینترنتی هر صنف به پروانه اختصاصی همان صنف نیاز دارد. توجه داشته باشید که سایت‌های شخصی و شرکتی نیاز به اخذ نماد اعتماد الکترونیکی یا پروانه کسبوکار ندارند.
مجوزهای عمومی کسب‌وکارهای اینترنتی
این مجوزها برای تمام کسب‌وکارهای آنلاین عمومیت دارند و باید با توجه به نوع کاربری برای دریافت این نماد اقدام کنید. پروانه کسبوکار و نماد اعتماد الکترونیکی از جمله این مجوزها هستند. نماد اعتماد الکترونیک را می‌توانید از مرکز توسعه تجارت الکترونیک دریافت کنید. طبق قوانین دریافت این نماد فقط برای سایت‌هایی امکان‌پذیر است که در آنها فرایند خدمات یا فروش کالا انجام میشود. طبق قانون تمام فروشگاه‌های اینترنتی باید نماد اعتماد الکترونیکی از این مرکز دریافت کنند.
مدارک مورد نیاز برای گرفتن مجوز از نظام صنفی رایانه‌ای
• کپی کارت ملی و شناسنامه مدیرعامل
• کپی مدارک تحصیلی مدیرعامل
• کپی از اساسنامه
• کپی از آخرین اظهارنامه مالیاتی
• کپی از لیست بیمه
• کپی از کارت ملی تمامی اعضای هیات مدیره
• کپی از گواهی ثبت و لوگو
• تصویر روزنامه های رسمی آگهی کلی تغییرات
• کپی از روزنامه آگهی تاسیس شرکت
• ارائه تصاویری از آخرین رتبه‌بندی شوراهای عالی انفورماتیک
مجوز نظام صنفی رایانه‌ای برای فروشگاه‌های اینترنتی
مجوز نظام صنفی رایانه‌ای یکی دیگر از مجوزهای لازم برای فروشگاه‌های اینترنتی است. تمام شرکت‌ها پیش از شروع فعالیت‌های تولید، طراحی، توسعه، راه‌اندازی، پشتیبانی، سیستم‌های نرم‌افزاری، شبکه‌های اطلاع‌رسانی، مشاوره و نمونه‌های شبیه به آنها لازم است پس از ثبت شرکت مطابق قانون تجارت، به نظام صنفی منطقه خود مراجعه کرده و مجوز کسب و کار اینترنتی خود را دریافت کنند.
پروانه کسبوکار اینترنتی
یکی از مهم‌ترین انواع مجوز کسب و کار اینترنتی برای راه‌اندازی فروشگاه‌های آنلاین پروانه کسبوکار اینترنتی است. پروانه کسب و کار یا مجوز صنفی به مجوزی گفته میشود که باید از صنف حوزه فعالیت مربوطه دریافت گردد. اگر در حوزه فعالیت شما،صنف خاصی وجود نداشت، دراین‌صورت می‌توانید از اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی مجوز بگیرید.
این به این معناست که سایت اینترنتی مجوز نمی‌گیرد بلکه کسبوکار اینترنتی باید مجوز داشته باشد. به‌طورکلی محصولی که قصد دارید در فضای مجازی بفروشید باید مجوز لازم را از مراکز مربوطه دریافت کند.
مدارک مورد نیاز برای دریافت پروانه کسب
• نشانی اقامتگاه قانونی متقاضی
• ارائه گواهی از اداره امور مالیاتی مبنی‌بر پرداخت و ترتیب پرداخت بدهی مالیات‌های قطعی‌شده
• ارائه گواهی صلاحیت شخصی اخذ شده از نیروی انتظامی
• ارائه و دریافت تأییدیه ویژگی‌های تخصصی کسب‌وکارهای مجازی توسط مرکز توسعه تجارت الکترونیکی
• ارائه شناسنامه ملی برای اشخاص حقوقی و کپی کارت ملی برای اشخاص حقیقی و همچنین پروانه کار و گذرنامه برای اتباع خارجی
• ارائه گواهی شرکت در دوره آموزشی احکام کسبوکار و تجارت
• ارائه گواهی اشتغال به تحصیل معافیت دائم و معافیت پزشکی برای آقایانی که کمتر از پنجاه سال سن دارند یا ارائه کپی کارت پایان خدمت نظام‌وظیفه
• ارائه مدارک تحصیلی دانشگاهی یا دیپلم فنی یا پروانه تخصصی و فنی مرتبط با کسبوکار یا معرفی فردی دارای شرایط مذکور برای صنوف
• ارائه آخرین آگهی روزنامه رسمی ثبت شرکت برای اشخاص حقوقی و همچنین ارائه مصوبه هیأت‌مدیره برای صدور پروانه کسب به نام یکی از صاحبان امضا یا مدیرعامل طبق اساسنامه.
بیشتر بخوانید: مزایا و معایب کسب و کار اینترنتی
مراحل دریافت مجوز کسب و کار اینترنتی
برای راه‌اندازی یک کسبوکار اینترنتی قانونی در ایران، دریافت مجوزهای معتبر یکی از مهم‌ترین گام‌هاست. کارشناسان معتقدند داشتن مجوز از اتحادیه کشوری کسب‌وکارهای مجازی به‌علاوه نماد اعتماد الکترونیکی (اینماد) حداقل پیش‌نیازهاست، اما اگر می‌خواهید فعالیت رسمی‌تر و گسترده‌تری مثل ثبت شرکت داشته باشید، باید مراحل زیر را به دقت طی کنید.
1. ثبت نام در سامانه درگاه ملی مجوزها (mojavez.ir)
ابتدا در سامانه درگاه ملی مجوزها ثبت نام کنید و اطلاعات شخصی از جمله کد ملی، شماره شناسنامه و ایمیل را وارد و تایید کنید.
2. تکمیل فرم درخواست مجوز کسبوکار اینترنتی
فرم درخواست را با اطلاعات کسب‌وکارتان تکمیل کنید؛ شامل نام برند، نوع فعالیت، دامنه اینترنتی و محل فعالیت (اگر دارید). اگر قصد دارید به شکل کسب و کار اینترنتی در منزل فعالیت کنید، این موضوع را حتماً در فرم ذکر کنید.
3. ثبت و دریافت اینماد
برای دریافت نماد اعتماد الکترونیکی (اینماد)، باید در سایت enamad.ir ثبتنام و مدارک خود را بارگذاری کنید. اینماد تضمین‌کننده اعتماد مشتریان است و از شروط اصلی فعالیت قانونی آنلاین محسوب میشود.
4. بارگذاری مدارک مورد نیاز
مدارک شامل کارت ملی، شناسنامه، کارت پایان خدمت (برای آقایان)، اجاره‌نامه یا سند محل فعالیت (در صورت وجود)، گواهی دوره‌های مرتبط و شناسه ملی یا ثبت شرکت (در صورت ثبت شرکت) باید اسکن و در سامانه بارگذاری شوند.
5. ارجاع به سامانه اصناف و بررسی کارشناسان
پس از تایید اولیه، پرونده شما به سامانه اصناف ارجاع داده میشود تا کارشناسان اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی آن را بررسی کنند. طبق آیین‌نامه این بررسی حداکثر ۱۵ روز طول می‌کشد.
6. تطبیق مدارک با اصل و صدور پروانه کسب
ممکن است بازرس اتحادیه به صورت حضوری یا آنلاین مدارک شما را با اصل آنها تطبیق دهد. پس از تایید، پروانه کسب اینترنتی صادر شده و مشخصات آن به سامانه اینماد ارسال میشود.
7. دریافت مجوزهای تخصصی در صورت نیاز
اگر کسب و کارتان در حوزه‌هایی مانند آموزش، بازی، یا تولید محتواست، احتمالا نیاز به مجوزهای تخصصی از مراجع دیگر نیز دارید که باید همراه مدارک اصلی ارائه شوند.
نکات مهم:
• در تمام مراحل ثبت نام مجوز کسب و کار اینترنتی دقت و پیگیری را فراموش نکنید.
• حتی اگر قصد کسب درآمد اینترنتی از طریق موبایل را دارید، طی این مراحل الزامی است.
• استفاده از مشاوره حقوقی و مالیاتی، مسیر دریافت جواز کسب اینترنتی را هموارتر می‌کند.
اگر هنوز در ابتدای مسیر هستید یا به دنبال تجربه‌های واقعی دیگران در این زمینه‌اید، شنیدن چند مورد از بهترین پادکست‌های کسبوکار میتواند دید روشن‌تری برای تصمیم‌گیری به شما بدهد.
مجوز سامان‌دهی برای فروشگاه اینترنتی
مجوز سامان‌دهی نیز یکی دیگر از انواع ضروری مجوز کسب و کار اینترنتی برای فروشگاه‌های اینترنتی است. سایت سامان‌دهی، به رسانه‌های دیجیتال و مرکز توسعه فناوری اطلاعات وابسته است که این مرکز خود از توابع وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به شمار می‌رود. وظیفه این سامانه جمع‌آوری اطلاعات مدیران تمام سامانه‌های اینترنتی و سایت‌ها است.
مجوز کسبوکار اینستاگرام
درحال‌حاضر نظارت کامل و دقیقی بر کسب‌وکارهای اینترنتی وجود ندارد و همچنین مجوز خاصی برای این کسب‌وکارها صادر نمی‌شود. اما اگر دوست دارید فعالیت‌تان در اینستاگرام مورد تأیید قانون باشد، باید برای صدور کد شامد که توسط وزارت ارشاد صادر میشود اقدام کنید. مراحل أخذ کد شامد:
- ابتدا باید به سایت سامان‌دهی مراجعه کرده و در قسمت مربوط به شبکه‌های اجتماعی درخواست اخذ کد را ثبت کنید.
- عکس کارت ملی، عکس شناسنامه و آدرس صفحه اینستاگرام را وارد کنید.
- بعد از احراز هویت ادمین صفحه، بررسی مدارک ارسالی و بررسی محتوای صفحه در کمتر از یک ماه کد شامد برای شما صادر میشود.
- پس‌از دریافت مجوز صفحه اینستاگرام شما و همچنین محتوای آن توسط پلیس فتا کنترل میشود.
همان‌طور که قبل‌تر گفتیم شما مجبور به گرفتن این کد برای فعالیت خود در اینستاگرام نیستید اما کار از محکم‌کاری عیب نمی‌کند.
مزایای دریافت مجوز کسب و کار های اینترنتی
ثبت نام مجوز کسب و کار اینترنتی نه‌تنها به فعالیت شما رسمیت قانونی می‌بخشد، بلکه باعث افزایش اعتماد مشتریان، امکان بهره‌مندی از تسهیلات مختلف و توسعه برند به‌صورت حرفه‌ای میشود. از مزایای این مجوز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- افزایش اعتماد مشتریان: با دریافت مجوز کسب و کار اینترنتی، مشتریان با اطمینان بیشتری از شما خرید می‌کنند.
- امکان دریافت درگاه پرداخت رسمی: یکی از مهم‌ترین مزایای دریافت این مجوز، امکان دریافت درگاه پرداخت اینترنتی معتبر است که برای هر فروشگاه آنلاین ضروری است.
- بهره‌مندی از حمایت‌های دولتی: با ثبت نام مجوز کسب و کار اینترنتی به شما این امکان داده میشود، از مزایا و تسهیلات دولتی مانند وام‌های کسبوکار و مشوق‌های مالیاتی بهره‌مند شوید.
- برندسازی حرفه‌ای: کسب‌وکارهایی که به‌صورت رسمی فعالیت می‌کنند، در مسیر برندسازی اینترنتی بسیار موفق‌تر هستند و مشتریان وفادارتری جذب می‌کنند.
- مناسب برای راه‌اندازی کسب و کار اینترنتی: در منزل اگر قصد دارید یک کسب و کار اینترنتی در منزل راه‌اندازی کنید، داشتن مجوز باعث میشود از همان ابتدا ساختار حرفه‌ای و قانون‌مندی برای آن تعریف کنید و در مسیر رشد بدون دغدغه حرکت کنید.
چالش‌های مجوز کسبوکار در ایران
با وجود ضرورت دریافت این مجوز برای فعالیت رسمی، مسیر ثبت نام مجوز کسب و کار اینترنتی در ایران همچنان با موانعی همراه است؛ این مسائل برای کسب‌وکارهای کوچک، استارتاپ‌ها و مشاغل خانگی چالش‌برانگیز خواهد بود که در ادامه به چند مورد مهم اشاره می‌کنیم.
• نبود شفافیت در مدارک و مراحل
• مشکلات فنی و قطع سامانه‌ها
• زمان‌بر بودن روند صدور مجوز
• عدم بررسی دقیق برخی درخواست‌ها
• عدم تطابق قوانین با مدل‌های جدید کسبوکار
• دغدغه‌های مالیاتی پس از دریافت مجوز
اگر در حال بررسی ایده‌های کسبوکار اینترنتی با موبایل هستید، بهتر است مسیر خود را با اطلاعات دقیق، ساختار قانونی و آمادگی برای این چالش‌ها شروع کنید؛ چون حتی ساده‌ترین مدل‌های کسبوکار، در صورت نداشتن مجوز رسمی، ممکن است با محدودیت‌هایی مواجه شوند.
میزان اعتبار و تمدید مجوز کسب و کارهای اینترنتی
پس از دریافت جواز کسب اینترنتی، دانستن مدت اعتبار و نحوه تمدید آن برای حفظ رسمیت و ادامه فعالیت قانونی بسیار مهم است. در ادامه در این باره اطلاعات جامعی در اختیار شما قرار می‌دهیم.
مدت زمان اعتبار مجوز
بر اساس بررسی آیین‌نامه‌های مربوط به اتحادیه کشوری کسب‌وکارهای مجازی، مدت زمان اعتبار مشخص و ثابتی برای مجوز کسبوکار اینترنتی به‌صورت صریح در متن آیین‌نامه‌ها قید نشده است. با این حال، هر مجوز دارای تاریخ صدور و تاریخ انقضای مشخصی است که در زمان صدور و پس از ثبت نام کسب و کار اینترنتی توسط مراجع ذی‌ربط تعیین میشود.
برای اطلاع دقیق از میزان اعتبار هر مجوز، استعلام مجوز کسب و کار اینترنتی از طریق سامانه رسمی اتحادیه کشوری کسب‌وکارهای مجازی به نشانی ecunion.ir امکان‌پذیر است. کاربران می‌توانند با وارد کردن اطلاعات مربوط به کسبوکار یا شناسه صنفی، جزئیات مجوز از جمله تاریخ صدور، اعتبار و وضعیت فعلی آن را مشاهده کنند.
شرایط تمدید
برای تمدید مجوز، باید درخواست تمدید را در سامانه مربوطه ثبت کرده و مدارک به‌روز شده مانند اجاره‌نامه، تعهدنامه یا اطلاعات مالیاتی را ارائه دهید. همچنین، رعایت تمام مقررات در دوره فعالیت قبلی (مثل عدم شکایت یا تخلف) میتواند بر روند تمدید تاثیر بگذارد.
جریمه یا ابطال در صورت عدم تمدید
در صورت پایان اعتبار مجوز و عدم تمدید به‌موقع، جواز کسب ممکن است غیرفعال یا باطل شود. این موضوع میتواند مانع ادامه فعالیت رسمی یا دریافت خدماتی مانند درگاه پرداخت گردد.
اهمیت تمدید برای استمرار فعالیت قانونی
تمدید به‌موقع مجوز نشان‌دهنده فعالیت حرفه‌ای و مسئولیت‌پذیری کسبوکار است. به‌ویژه برای افرادی که از طریق کسب درآمد اینترنتی به شکل مداوم فعالیت دارند، حفظ اعتبار مجوز برای جلب اعتماد مشتریان ضروری است.
به‌طور کلی، پس از ثبت نام مجوز کسب و کار اینترنتی و دریافت آن، باید به تاریخ انقضا و شرایط تمدید توجه ویژه‌ای داشته باشید تا فعالیت شما بدون وقفه و در چارچوب قانون ادامه پیدا کند.
چگونه برای مجوز کسب و کار اینترنتی خود استعلام بگیریم؟
برای این کار می‌توانید به سایت اتحادیه کشوری کسب‌وکارهای مجازی مراجعه کرده و در قسمت استعلام مجوز آن نام دامنه یا سایت را وارد کنید. اگر وبسایت فروشگاهی بوده و خدمات فروش آنلاین وجود داشته باشد، باید نام آن را در این قسمت ببینید.
جمع‌بندی
ممکن است برای کسب مجوز کسب‌و کار اینترنتی یک روند اداری فرسایشی برای شما باشد. اما درهرصورت برای جلب اعتماد مشتریان به این مجوزها نیاز خواهید داشت. به وسیله این مجوزها می‌توانید از برخی خدمات نیز برخوردار باشید.
مجوز کسب و کار اینترنتی تنها راه جلب اعتماد مخاطب نیست و باید سعی داشته باشید که با پاسخ‌دهی مناسب به مشتری و ارائه محصولات و خدمات با کیفیت و به موقع بر میزان اعتماد آنها بیفزایید. برای شروع یک کسبوکار اینترنتی می‌توانید به سایت معتبر الوکام مراجعه کرده و از آنها کمک بگیرید.
سوالات متداول
داشتن این مجوز الزامی نیست اما داشتن آن میتواند مزایای زیادی در بر داشته باشد.
وزارت صنعت، معدن و تجارت اصلیترین مرجع صادر کننده پروانه کسب است.
ابتدا در سامانه درگاه ملی مجوزها ثبتنام کنید، فرم درخواست را تکمیل و مدارک لازم را بارگذاری کنید. پس از بررسی اتحادیه، پروانه کسب صادر میشود.
کارت ملی، شناسنامه، کارت پایان خدمت (آقایان)، مدارک محل فعالیت (در صورت وجود)، گواهی‌های آموزشی و در صورت ثبت شرکت، مدارک ثبت شرکت.
به این مجوز، معمولا «پروانه کسب اینترنتی» یا «پروانه فعالیت فروشگاه اینترنتی» گفته میشود.
2 نظرات
ناصر پورعرب
۷ اردیبهشت , ۱۴۰۱ممنونم از الوکام و تیم خوبتون
دیگه اجاره کلاس آنلاین برام خیلی راحت شده
habeti
۱۱ اردیبهشت , ۱۴۰۱سلام ممنون از شما که الوکام رو برای اجاره کلاس آنلاین انتخاب کردین