انواع روش های آموزش کارکنان از بهترین راهکارها برای افزایش تخصص و مهارت آنان است. با وجود تغییرات و پیشرفت‌های سریع دنیای کسب‌وکار، لازم است هم مدیران و هم کارمندان با این تغییرات در زمینه تخصص، مهارت و توانایی هماهنگ شوند. به علاوه پس از استخدام کارمند جدید در هر سازمان، نیاز به آموزش در مورد وظایف شغلی مورد انتظار از او وجود دارد. همچنین لازم است تازه‌واردان با اهداف، خط مشی‌ها و ساختار سازمانی شرکت آشنا شوند.
به طور کلی آموزش به کارکنان برای ادامه روند رشد و موفقیت یک سازمان ضروری است، چون یک نیروی کار آموزش‌دیده، در اجرای وظایف شغلی خود بهتر و با بهره‌وری بالاتر عمل می‌کند و در مسیر تحقق اهداف سازمان نقش موثرتری ایفا خواهد کرد. در این میان انواع مختلف کارمندان در هر سازمان به سبک و روش یادگیری متفاوتی نیاز دارند که باید موثرترین روش را تشخیص داده و اجرا کنیم. در این مطلب از الوکام، کامل‌ترین پلتفرم برگزاری جلسه آنلاین، بهترین روش های آموزش کارکنان را با هم بررسی می‌کنیم.
سوالی که در این‌جا با آن مواجه می‌شویم این است که اهمیت و هدف اصلی آموزش کارکنان در سازمان چیست؟ تشخیص و اجرای بهترین روش های آموزش کارکنان در سازمان به این دلیل اهمیت دارد که فرصت مناسبی برای رشد و ارتقاء دانش تخصصی و مهارت‌های شغلی آنان فراهم می‌کند. در نهایت کارکنان می‌توانند با افزایش کارایی و بهره‌وری خود، هزینه‌های انجام شده توسط سازمان را به سرمایه‌گذاری تبدیل و بازگشت سرمایه مناسبی هم برای سازمان فراهم کنند. مهم‌ترین دلایل و اهداف آموزش سازمانی را در ادامه توضیح می‌دهیم.
بهبود تخصص و مهارت کارکنان
اجرای انواع روش های آموزش کارکنان در نهایت مسیر کارکنان را برای پیشرفت دانش تخصصی و مهارت شغلی تسهیل می‌کند؛ بنابراین می‌توانند با به‌روزترین روش‌های علمی و عملی در انجام وظایف شغلی آشنا شوند؛ از تغییرات تخصصی و ترندهای جدید در صنعت و بازار آگاهی پیدا کنند؛ مهارت‌های نرم مانند اخلاق کاری، مدیریت زمان، کار تیمی، مدیریت استرس و ایمنی در کار را بیاموزند و مهارت‌های جدید کامپیوتری، نرم‌افزارهای شغلی و فناوری اطلاعات را یاد بگیرند.
برآوردن نیازهای سازمانی حاصل از ارزیابی عملکرد
اگر از شما بپرسند که وظایف منابع انسانی در یک سازمان چیست؟ فوری به استخدام، آموزش به کارکنان و ارزیابی عملکرد اشاره می‌کنید. در این میان یکی از نتایج و اهداف ارزیابی عملکرد در سازمان مشخص شدن نیاز به آموزش در هر بخش و تیم است. استفاده از روش های آموزش کارکنان و ارائه برنامه‌های آموزشی کمک می‌کند تا این نیازها را در سازمان بلافاصله پس از تشخیص برآورده کنیم.
افزایش بهره‌وری کارکنان
هر نوع آموزش چه در ارتباط با تخصص باشد، چه بهبود مهارت و حتی آموزش در مورد وظایف و نقش‌های شغلی جدید یا دانش به‌روز جهانی، تاثیر زیادی در افزایش بهره‌وری کارکنان خواهد داشت، چون به کارکنان کمک می‌کند در نقش خود آگاه‌تر و کارآمدتر شوند. به علاوه با یادگیری فرایندهای بهینه‌تر و کار با ابزارهای جدید، کارکنان در مقابله با چالش‌های کاری بهتر عمل می‌کنند.
آماده‌سازی کارکنان برای ارتقاء مقام
برنامه آموزشی می‌تواند کارکنان را برای پیشرفت شغلی آماده کند. در واقع کارکنان پس از یادگیری دانش تخصصی‌تر و مهارت بیشتر برای ایفای نقش‌های جدید آماده می‌شوند، می‌توانند مسئولیت‌های جدیدی را در سازمان به عهده بگیرند و سایر کارکنان را مدیریت و هدایت کنند. همچنین آموزش و آماده‌سازی کارکنان برای جانشین پروری در سازمان هم ضروری است.
بهبود انگیزش و رضایت شغلی
یکی دیگر از دلایل اهمیت اجرای روش های آموزش کارکنان در سازمان این است که موجب افزایش انگیزه در آنان می‌شود. در واقع آموزش از عوامل موثر بر انگیزش کارکنان در سازمان ها به شمار می‌رود. برنامه‌های آموزشی به کارکنان کمک می‌کند توانایی‌های جدیدی کسب کنند؛ در نتیجه متوجه می‌شوند سازمان برایشان ارزش قائل است و حاضر است به‌عنوان سرمایه‌گذاری برای پیشرفت آنان هزینه کند. همه‌ی این موارد انگیزه آنان را برای تلاش و تعهد بیشتر افزایش می‌دهد.
افزایش رضایت و وفاداری مشتریان
همه‌ی روش های آموزش کارکنان در نهایت منجر به انجام بهتر مسئولیت‌ها و کیفیت بهتر در ارائه خدمات به مشتری می‌شود، به‌خصوص در کسب‌وکارهایی که فروش و خدمات پس از فروش ارائه می‌دهند و کارکنان با مشتریان ارتباط مستقیم دارند، تاثیر این عامل بیشتر است. بنابراین لازم است کارکنان از آموزش و مهارت‌های لازم برای ارائه خدمات مناسب به مشتریان برخوردار شوند. تعامل مناسب و ایجاد روابط پایدار در مسیر سفر مشتریان، تجربه خوبی از سازمان در ذهن آنان ماندگار می‌کند، بنابراین با افزایش رضایت مشتریان و وفادارسازی آن‌ها، فروش و درآمد هم افزایش خواهد یافت.
بهبود برندینگ سازمان
سازمان‌هایی که به آموزش کارکنان و اجرای اصولی آن اهمیت می‌دهند، در میان نیروهای کار و رقبا به‌عنوان سازمانی موفق و حرفه‌ای شناخته می‌شوند؛ بنابراین برند سازمان در بازار کار ارتقاء پیدا می‌کند و سایر استعدادها و نیروهای کار ماهر برای استخدام در سازمان جذب می‌شوند. این عامل بر نگهداشت نیروهای کار و بهبود فرهنگ سازمانی هم تاثیر مستقیم و مثبتی دارد.
بهترین روش های آموزش کارکنان
سازمان‌ها باید بهترین روش های آموزش کارکنان را متناسب با شرایط و نیازهای سازمان شناسایی و اجرا کنند. همچنین استفاده از روش‌های آموزشی جدید موجب بهبود اثربخشی و کارایی در تحقق اهداف برنامه‌های آموزشی می‌شود. در ادامه روش‌های موثر و مدرن برای آموزش کارکنان را مرور می‌کنیم. هر روش دارای ویژگی‌ها و مزایا و معایب متفاوت است و به همین دلیل هر کدام از روش‌ها برای یک نوع شرایط سازمانی مناسب خواهد بود.
آموزش ضمن خدمت
آموزش ضمن خدمت یکی از روش‌های سنتی برای آموزش کارکنان در محل کار است. در این روش پس از تعیین نیاز آموزشی کارکنان، دانش و مهارت لازم در حین کار و در زمان انجام پروژه به آنان ارائه می‌شود. این یادگیری می‌تواند هم به صورت انفرادی و هم به صورت جمعی باشد و نیاز به مشارکت افراد برای اثربخشی بیشتر دارد. البته امکان ارائه آموزش به صورت شخصی‌سازی شده هم وجود دارد.
آموزش با مربی یا منتورینگ
یادگیری و آموزش با مربی نیز یکی از شیوه‌های سنتی و معروف در میان روش های آموزش کارکنان است. در این روش از یک مربی کمک گرفته می‌شود تا در فضای کلاس درس و به صورت مستقیم آموزش‌های لازم را در اختیار کارکنان قرار دهد. تجهیزات مورد استفاده در این روش می‌تواند همه‌ی وسایل معمول کمک آموزشی از کتاب گرفته تا وسایل کامپیوتری را شامل شود. مربی می‌تواند یک متخصص دارای تجربه کاری، سرپرست تیم یا یکی از کارکنان قدیمی و مجرب سازمان باشد.
آموزش آنلاین یا الکترونیکی
آموزش الکترونیکی یا آنلاین را می‌توان یکی از جدیدترین روش های آموزش کارکنان برشمرد که به‌خصوص پس از همه‌گیری کووید و متداول شدن دورکاری مورد توجه قرار گرفت. در این روش نیازی به حضور در محل کار یا مکان فیزیکی مشخص برای یادگیری نیست و کارکنان می‌توانند به صورت اینترنتی و در پلتفرم‌های آنلاین از دوره‌های آموزشی در هر مکانی که بخواهند، استفاده کنند. مهم‌ترین ابزار مورد استفاده در این روش یک پلتفرم برگزاری رویداد آنلاین است که پایداری داشته باشد و بهترین امکانات را حین برگزاری کلاس آنلاین ارائه دهد.
آموزش ویدئویی
آموزش ویدیویی هم یکی از روش های آموزش کارکنان است که رواج و کاربرد زیادی در سازمان‌ها دارد. در این روش یک ویدئوی آموزشی تولید و در اختیار کارکنان قرار داده می‌شود تا آموزش مورد نظر را مشاهده و هر زمان که بخواهند برای درک بیشتر و رفع اشکال به آن مراجعه کنند. در میان انواع روش های آموزش کارکنان روش آموزش ویدئویی از تکنیک‌های کم‌هزینه محسوب می‌شود.
آموزش با گیمیفیکیشن
عموما در روش آموزشی آنلاین به گیمیفیکیشن اشاره می‌شود، ولی امکان اجرای این روش در آموزش حضوری هم وجود دارد. گیمیفیکیشن شامل ترکیب فرایندها و اصول بازی در آموزش است. در این صورت یادگیری برای فرد با تفریح و رقابت همراه است؛ بنابراین در گیمیفیکیشن برنامه‌های آموزشی را به بازی‌های تعاملی تبدیل می‌کنیم و انگیزه کارکنان در آموزش بیشتر می‌شود.
آموزش میکرو یا ریزآموزش
ریزآموزش را می‌توان از جدیدترین روش های آموزش کارکنان به شمار آورد. در آموزش میکرو خبری از جلسات آموزشی طولانی معمول در روش‌های سنتی نیست، بلکه اطلاعات مورد نظر در قالب ماژول‌های کوتاه و قابل درک ارائه می‌شود. در واقع کارمندان یک آموزش خاص را در چند دقیقه دریافت می‌کنند؛ این حجم کم هم سرعت آموزش را افزایش می‌دهد و هم یادگیری را آسان می‌کند.
آموزش شبیه‌سازی‌شده
در این روش آموزش کارکنان در سازمان، سناریوهای احتمالی که کارمندان در حین کار با آن‌ها مواجه می‌شوند برای تجربه در اختیار آن‌ها قرار داده می‌شود تا اقداماتی که باید در این شرایط سازمانی انجام دهند را تمرین کنند. کاربرد این روش برای افرادی است که در مشاغل حساس و پرخطر مانند پزشکی، آتش‌نشانی، خلبانی یا پلیس فعالیت می‌کنند. به دلیل این که مهارت‌های حل مساله و مدیریت بحران را در شرایط واقعی یاد می‌گیرند و با پیامدهای آن آشنا می‌شوند.
روش آموزش با مطالعه موردی
در روش آموزش مطالعه موردی هم مانند روش شبیه‌سازی با قرار دادن کارکنان در یک موقعیت واقعی آنان را تشویق می‌کنند تا با کمک مهارت‌هایی مانند تجزیه و تحلیل داده‌ها، حل مساله و تفکر انتقادی درست‌ترین تصمیم را بگیرند. تفاوت این روش با شبیه‌سازی این است که به جای فعالیت‌های عملی مانند پزشکی بر حل مسائل سازمانی به خصوص کسب‌وکار و بازار تمرکز دارد.
روش آموزش با نقش‌آفرینی
در میان روش های آموزش کارکنان، تکنیک نقش‌آفرینی هم شباهت زیادی به دو روش شبیه‌سازی و مطالعه موردی دارد، با این تفاوت که یادگیرنده و مربی باید در سناریوهای احتمالی در مورد وظیفه شغلی مورد نظر ایفای نقش کنند. به علاوه در این مورد هم محیط واقعی شبیه‌سازی می‌شود و کارکنان می‌توانند مهارت‌های حل مسئله و تفکر انتقادی خود را تقویت کنند. بیشترین کاربرد آن نیز برای کارمندانی است که با مشتریان به صورت مستقیم تعامل دارند، مانند کارکنان مرکز تماس، فروش و نظرسنجی رضایت از محصول و خدمات.
جمع‌بندی
در دنیای جدید و به سرعت در حال تغییر کسب وکار، آموزش کارکنان در سازمان یک مزیت محسوب نمی‌شود، بلکه یک اجبار و ضرورت حیاتی برای بقای سازمان و حرکت مستمر در مسیر رشد است. البته لازم است از بهترین روش های آموزش کارکنان و متناسب با ویژگی‌ها و نیازهای آنان استفاده شود. همچنین یادگیری باید به صورت مستمر باشد و پس از ارزیابی‌های معمول تغییرات مورد نیاز برای سازمان در آن اعمال شود. به علاوه لازم است دوره‌های آموزشی برای کارمندان جدید شامل شرح وظایف شغلی و مسئولیت‌های آن‌ها و انتظارات سازمان از افراد باشد. در مورد کارمندان باتجربه هم نیاز به به‌روزرسانی تخصص و مهارت‌ها متناسب با تغییرات روز بازار و تکنولوژی است.
