پاسخ به این سوال که چطور استعدادهایمان را کشف کنیم؟ یکی از اساسی ترین پرسشهایی است که پاسخ به آن شما را به کسب موفقیت و احساس رضایت از زندگی کمک شایانی میکند. شاید برای شما هم پیش آمده باشد که احساس کنید که در شغل، ورزش و یا حرفهای استعداد زیادی داشتهاید اما به آن توجه نکردهاید و حالا دیگر زمان به شما اجازه برگشت نمیدهد. در صورتی که با بالا رفتن سن خود متوجه خواهید شد که اگر آن استعداد را کشف میکردید حتما در آن بسیار موفق میشدید. استعدادها میتوانند در حوزهها و فعالیتهای مختلف وجود داشته باشند. همه ما از کودکی تا به امروز این سوال را از خود پرسیدهایم که «چطوری استعدادهای خودمو پیدا کنم؟» برای پاسخ به این سوال با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید.
گام اول، خود شناسی: در گام اول با بررسی خود و شناخت دقیق تری از آن، میتوانید بهترین استعدادهای خود را شناسایی کنید. مثلا با پرسیدن از خودتان که؛ در چه حوزههایی موفق بودهاید؟ و چه فعالیتهایی را دوست دارید انجام دهید؟
گام دوم، تست استعداد: در برخی موارد، تست استعداد میتواند به شما کمک کند تا استعدادهای خود را شناسایی کنید. برخی از این تست ها شامل آزمون هوش، آزمون شخصیت، آزمون شناخت مهارتها و آزمونهایی برای مشخص کردن استعداد در حوزههای خاص مانند هنر و ورزش هستند.
گام سوم، تجربههای مختلف: با تجربه کردن فعالیتهای مختلف، میتوانید استعدادهای خود را کشف کنید. این فعالیتها میتوانند شامل شرکت در کلاسهای آموزشی، گرفتن دروس خصوصی، شرکت در رویدادها، مسابقات و تلاش برای انجام فعالیتهای جدید هستند.
گام چهارم، نظرات دیگران در مورد استعدادهای شما: با پرسیدن از دیگران که به نظر آنها، شما در انجام چه کارهایی عملکرد موفقتری دارید، میتوانید ایدههای جدیدی برای کشف استعداد خود پیدا کنید. همچنین بسیار حائز اهمیت است که به دنبال استعدادهای خود باشید و تلاش کنید تا در آنها بهتر عمل کنید.
خودآزمایی برای کشف استعدادهای پنهان شده
استفاده از خودآزمایی برای کشف استعدادهای پنهان شده میتواند بسیار مفید و کارآمد باشد. این فرآیند به شما کمک میکند تا بیشتر با خودتان آشنا شوید و استعدادهایی را کشف کنید که تاکنون شاید در نظر نگرفته بودید.
Mensa آزمون هوش رایگان: این آزمون شامل 33 سوال است که در زمینههای مختلفی از جمله ریاضیات، معما، الگویابی و… مطرح میشود.
آزمون استعداد شناختی: این آزمون برای شناسایی استعدادهای شناختی شما طراحی شده است که شامل شناخت مهارتهای مختلف از جمله تفکر انتقادی، خلاقیت، روانشناسی و… است.
Myers-Briggs آزمون شخصیت: این آزمون برای شناسایی نوع شخصیت شما طراحی شده است که میتواند به شما کمک کند تا استعدادهای خود را در زمینههایی مانند ارتباطات اجتماعی، رهبری و مدیریت شناسایی کنید.
آزمون استعداد ورزشی: اگر به ورزش علاقهمند هستید، میتوانید از آزمون استعداد ورزشی استفاده کنید که به شما کمک میکند تا استعداد خود در زمینههایی مانند بدنسازی، فوتبال، بسکتبال و… را شناسایی کنید.
لازم به ذکر است که تستهای استعداد تنها یکی از روشهای شناسایی استعدادهای شما هستند و این تستها نمیتوانند به طور کامل استعدادهای شما را نشان دهند. بهترین روش برای پاسخ به این سوال که چگونه استعدادهایمان را کشف کنیم؟ شناسایی استعدادهای خود، انجام فعالیتهای مختلف و تجربه کردن چندین حوزه است.
چگونه استعداد شغلی خود را کشف کنیم ؟
باید توجه داشته باشید که شناسایی استعدادهای شغلی خود نیازمند تلاش، صبر و تجربه است. شاید در ابتدا به دنبال یافتن استعدادهای خود با تعدادی شغل مختلف آشنا شوید و تا زمانی که به یک شغل مشخص نرسیدید، به نظر برسد که هیچ استعدادی ندارید و پاسخی هم به سوال چطور استعدادهایمان را کشف کنیم؟ نخواهید داد اما با زمان، تجربه و تلاش، میتوانید به بهترین استعدادهای شغلی خود دست یابید و در شغلی که برایتان مناسب است، موفق شوید برای یافتن راهنمای یافتن شغل مناسب خود باید بدانید که برای یافتن شغل مناسب، باید از همه منابع ممکن استفاده کرد و به دنبال شغلی باشید که با شما همخوانی دارد.
برای پیدا کردن استعداد شغلی خود، میتوانید از روشهای مختلف استفاده کنید:
تحلیل و بررسی تجربیات قبلی: ابتدا باید تجربیات قبلی خود را بررسی کنید و ببینید کدام فعالیتها بیشتر شما را جذب میکند و برایتان لذت بخش است.
شرکت در تستهای شغلی: انجام تستهای شغلی میتواند به شما کمک کند تا استعدادهای شغلی خود را شناسایی کنید. در این تستها معمولاً سوالهایی در زمینههای مختلفی مانند مهارتهای اجتماعی، تفکر تحلیلی، خلاقیت و غیره مطرح میشود.
مشاوره شغلی: مشاوران شغلی میتوانند به شما کمک کنند تا استعدادهای شغلی خود را شناسایی کنید و به شغل مناسب خود راه پیدا کنید. یکی از راهکارهای مناسب برای پیدا کردن شغل مناسب پاسخ به سوال چگونه یک رزومه خوب بنویسیم؟ که با گرفتن مشاوره خوب و نگارش یک رزومه مناسب که آیینه تمام نمای مهارتهای شما باشد میتوانید هر نظر هر کارفرمایی را به خود جلب کنید.
تجربه کردن فعالیتهای مختلف: تجربه کردن فعالیتهای مختلف مانند کار کردن در چندین شغل، داوطلبانه کار کردن در سازمانهای مختلف و…، میتواند به شما کمک کند تا استعدادهای شغلی خود را شناسایی کنید.
شناسایی مهارتها و علاقههای شغلی: بررسی مهارتها و علاقههای شغلی، میتواند به شما کمک کند تا شغل مناسبی را انتخاب کنید. برای مثال، اگر به طراحی گرافیک علاقهمند هستید و مهارتهای خوبی در این زمینه دارید، ممکن است شغلی در زمینه طراحی گرافیک برای شما مناسب باشد. لازم به ذکر است که شناسایی استعداد شغلی خود نیازمند زمان و تلاش است و ممکن است در طول زمان عوامل مختلفی مانند تجربه، مهارتها و علاقههای شما تغییر کنند.
مشاهده و بررسی شغلهای مورد علاقه: بررسی شغلهایی که برایتان جذاب هستند و یا برای انجام دادنشان علاقه دارید، میتواند به شما کمک کند تا استعدادهای شغلی خود را شناسایی کنید. برای مثال، اگر به کار در زمینه پزشکی علاقهمند هستید، ممکن است مهارتهایی مانند توجه به جزئیات، تفکر تحلیلی و مهارتهای ارتباطی در شما وجود داشته باشند.
مشاهده و بررسی موفقیتهای دیگران: بررسی موفقیتهای دیگران در شغلهای مختلف میتواند به شما در شناسایی استعدادهای شغلی خود کمک کند. برای مثال، اگر موفقیتهای یک فرد در شغلی مانند کارآفرینی برای شما الهامبخش بوده است، ممکن است شما هم استعدادهایی برای کارآفرینی داشته باشید.
شناسایی نقاط قوت و ضعف: شناسایی نقاط قوت و ضعف، میتواند به شما در کشف استعداد های شغلیتان کمک کند. برای مثال، اگر مهارت خوبی در تفکر تحلیلی و حل مسئله دارید، میتوانید در شغلهایی مانند مهندسی، تحلیل دادهها یا مدیریت پروژه موفق باشید.
گفتگو با دیگران: گفتگو با دیگران که در شغلهای مختلف فعالیت میکنند، میتواند به شما در کشف استعداد خود در مشاغل مختلف کمک کند. با گفتگو با افرادی که در شغلهای مختلف فعالیت دارند، میتوانید از تجربیات آنها استفاده کنید و درک بهتری از شغلهای مختلف پیدا کنید.
توجه به باورهای شخصی: توجه به باورهای شخصی و ارزشهای شما میتواند به شما در پاسخ به سوال؛ چطور استعدادهایمان را کشف کنیم؟ کمک کند. برای مثال، اگر برایتان مهم است که به دیگران کمک کنید، ممکن است شغلی در زمینه خدمات رسانی به دیگران برای شما جذاب باشد.
با توجه به اینکه شناسایی و کشف استعداد خود نیازمند زمان و تلاش است، ممکن است شما نیاز داشته باشید تا چندین روش را ترکیب کنید تا به بهترین نتیجه برسید. همچنین، باید توجه داشته باشید که استعدادهای شغلی شما ممکن است در طول زمان تغییر کنند و این نیازمند بررسی و تحلیل مجدد است و در طول زمانهای مختلف باید به بررسی این سوال که چطور استعدادهایمان را کشف کنیم؟ پرداخت و مانند یک کارآگاه به دنبال سرنخهای آن گشت. البته که این سرنخها از کودکی و در زمان شکلگیری شخصیت کودک در هشت سال اول زندگی شکل خواهد گرفت که در ادامه به بررسی و توضیح دقیق آن خواهیم پرداخت.
کودکان سرشار از استعدادهای ناشناخته
بهتر است که در کودکی با شناسایی استعدادها و علاقهها شروع به کشف شغل مناسب کودک بشود. این کار به دانشآموزان کمک میکند تا در طول زندگی خود به عنوان فردی موفق و رضایتمند در شغلی که علاقه دارند و استعداد دارند، عمل کنند.
در کشور ژاپن، برای استعدادیابی کودکان از سیستمی استفاده میشود که به نام “تست استعداد” (Ability Test) شناخته میشود. این تست برای شناسایی استعدادهای علمی و ریاضی کودکان در سطح دبستانی طراحی شده است. این تست شامل سوالاتی در مورد مهارتهای پایه ریاضی و علمی مانند منطق، حل مسئله و نوآوری است. این تست به کودکان کمک میکند تا استعدادهای خود را در زمینه ریاضی و علوم شناسایی کنند و اگر دوست داشته باشند، به دانشگاههای معتبر در آینده وارد شوند.
علاوه بر تست استعداد، در ژاپن، سیستمی به نام “شیکایا” (Shi-kai-ya) نیز برای استعدادیابی کودکان مورد استفاده قرار میگیرد. این سیستم شامل سوالاتی درباره علاقهها، تمایلات و استعدادهای کودکان است و به کودکان کمک میکند تا استعدادهای خود را در زمینههای مختلف شناسایی کنند. با استفاده از این سیستم، مدارس ژاپنی میتوانند برنامههای آموزشی را بر اساس استعدادهای کودکان تنظیم کنند و به آنها کمک کنند تا بهترین نتیجه را در آینده در کار خود بگیرند.
در کل، شناسایی استعدادهای کودکان از طریق ابزارها و سیستمهای مختلف میتواند به کودکان کمک کند تا در آینده به عنوان فردی موفق در شغلی که استعداد و علاقه دارند، عمل کنند.
پرورش و کشف استعداد کودک
بازیهایی که به کودکان کمک میکنند در تصمیمگیری درباره آینده شغلی خود بهتر و مطمئنتر عمل کنند، وجود دارند. در زیر، چند بازی را برای کمک به کودکان در تصمیمگیری درباره آینده شغلیشان معرفی میکنیم:
بازی “تخیل شغل”: کودکان میتوانند شغلهای مختلفی را تصور کنند و به دنبال توصیف جزئیات آن شغل باشند. برای مثال، میتوانند در مورد شغل پزشک، معلم، مهندس یا کارآفرین صحبت کنند و جزئیات مربوط به این شغلها را بیان کنند. این بازی به کودکان کمک میکند تا شغلهای مختلف را کشف کرده و درباره آنها بیشتر بدانند.
بازی “رتبهبندی شغلها”: کودکان شغلهای مختلف را بر اساس علاقه و تواناییهایشان رتبهبندی کنند. این بازی به کودکان کمک میکند تا تواناییهای خود را شناسایی کنند و درباره شغلهایی که با آنها سازگاری دارند بیشتر بدانند.
بازی “شناخت خود”: کودکان با بازی شناخت خود میتوانند در مورد خودشان و تواناییهایشان بیشتر بدانند. این بازی میتواند شامل سوالاتی در مورد علاقهها، استعدادها، مهارتها و نقاط قوت و ضعف کودک باشد. بازیکنان این بازی میتوانند به دنبال تشخیص مهارتهایی باشند که میتواند به عنوان پایه برای شغل مناسبشان باشد.
بازی “شگفتیهای شغل”: در این بازی، کودکان با شنیدن داستانهایی در مورد شغلهای مختلف، با نحوه کار و تجربههای مختلف افرادی که در آن شغل مشغول هستند، آشنا میشوند. این بازی میتواند به کودکان کمک کند تا ایدههای جدیدی در مورد شغلها کسب کنند و بیشتر درباره آنها بدانند.
بازی “مهارت شغلی”: مهارتهای مختلفی که در شغلهای مختلف مورد نیاز است را کودکان در این بازی تجربه میکنند. این بازی به کودکان کمک میکند تا مهارتهای مورد نیاز در شغلهای مختلف را تجربه کنند و بهترین تصمیم را درباره آینده شغلی خود بگیرند.
بازیهای بالا تنها نمونههایی از بازیهایی هستند که میتوانند به کودکان در تصمیمگیری درباره آینده شغلیشان کمک کنند. این بازیها میتوانند به کودکان کمک کنند تا تواناییها، علاقهها و مهارتهای خود را شناسایی کنند و به دنبال شغلهایی باشند که بهترین استفاده را از آنها میکنند. بازیهایی که به کودکان کمک میکنند تا بهترین تصمیم را درباره آینده شغلی خود بگیرند، به آنها امکان میدهند تا با خیال راحتتری به سمت آینده شغلی خود حرکت کنند و بهترین نتیجه را کسب کنند. چرا که شخصیت از زمان کودکی شکل میگیرد و هر شخصیت شغل متناسب با خود را دارد و اگر شما شغلی نامتناسب با شخصیت خود انتخاب کنید نتیجهای جز شکست نخواهد داشت. در ادامه با انواع شخصیتها و شغل متناسب با آنها صحبت خواهیم کرد.
انواع تیپهای شخصیتی و شغل مناسب آنها
شخصیت شما یکی از ارکان مهمی است که باید در انتخاب شغل مورد توجه قرار بگیرد، چرا که شما در طول روز ساعتهای بسیاری را به کار و فعالیت مرتبط با شغلتان مشغول هستید. حال تصور کنید این شغل متضاد با شخصیت شما باشد، بنابراین نتیجهای جز شکست، افسردگی و سرخوردگی برای شما نخواهد داشت. پس شخصیت خود را بشناسید و با توجه به شغل های مناسب برای افراد درونگرا و برونگرا، شغل مناسب خود را انتخاب کنید. یکی از مدلهای معروف برای شناسایی تیپهای شخصیتی، مدل MBTI است که بر اساس چهار بعد اصلی شخصیت که در ذیل ذکر شده است، افراد را در 16 تیپشخصیتی مختلف تقسیم میکند. در ادامه، تیپهای شخصیتی و شغل مناسب آنها را بررسی میکنیم:
- Extraversion (E) یا برونگرایی
- Introversion (I) یا درونگرایی
- Sensing (S) یا حسی
- Thinking (T) یا تفکری
- Judging (J) یا قضاوتی
تیپ شخصیتی ISTJ
افراد دقیق و سازمانیافته هستند. شغلهایی که با آنها همخوانی دارد عبارتند از: حسابدار، مدیر پروژه، مهندس صنایع، وکیل، مدیر مالی.
تیپ شخصیتی ESFJ
افراد مهربان و مسئولیتپذیرند. شغلهایی که با آنها همخوانی دارد عبارتند از: مشاور اجتماعی، مدیر منابع انسانی، مدیر روابط عمومی، معلم.
تیپ شخصیتی ENFJ
افراد قوی و کارآزموده هستند. شغلهایی که با آنها همخوانی دارد عبارتند از: مدیر پروژه، مشاور اجتماعی، مدیر روابط عمومی، معلم، مدیر اجرایی.
تیپ شخصیتی INFP
افراد خلاق و صادق هستند. شغلهایی که با آنها همخوانی دارد عبارتند از: رواندرمانگر، نویسنده، هنرمند، معلم.
تیپ شخصیتی ENTJ
افراد رهبران قوی و موفق هستند. شغلهایی که با آنها همخوانی دارد عبارتند از: مدیر عامل، مدیر پروژه، کارآفرین.
تیپ شخصیتی ISTP
افراد پرانرژی و عملگرا هستند. شغلهایی که با آنها همخوانی دارد عبارتند از: مهندس مکانیک، پلیس، معمار، نجار، مکانیک خودرو.
تیپ شخصیتی ENTP
افراد خلاق و هوشمند هستند. شغلهایی که با آنها همخوانی دارد عبارتند از: کارآفرین، مدیر پروژه، وکیل، روانشناس.
تیپ شخصیتی INFJ
افراد باهوش و دلسوز هستند. شغلهایی که با آنها همخوانی دارد عبارتند از: مشاور اجتماعی، رواندرمانگر، مربی، مدیر پروژه.
در کل، هر مدل شناسایی تیپهای شخصیتی به هدف شناسایی استعدادها و شغل مناسب برای هر تیپ شخصیتی طراحی شده است. اما باید توجه داشت که این مدلها فقط به عنوان یک ابزار کمکی برای شناسایی استعدادها و شغل مناسب عمل میکنند و برای انتخاب شغل، علاوه بر تیپ شخصیتی، به موارد دیگری مانند علاقهها، شرایط شغلی و تجربیات گذشته نیز نیاز است.
