مصاحبه شغلی چیست را می‌توان یکی از سوالات و دغدغه‌های مهم افرادی دانست که به دنبال شغل جدید یا تغییر شغل هستند. ورود به هر سازمانی به‌عنوان کارمند جدید پس از گذراندن مصاحبه کاری یا مصاحبه شغلی امکان‌پذیر است. با وجود استرس‌های معمول در چنین شرایطی، می‌توانید با کسب آمادگی برای این فرایند تا حد زیادی بر تنش‌ها غلبه کنید و با موفقیت این مرحله را پشت سر بگذارید.
با توجه به اهمیت مصاحبه شغلی برای هر دو طرف لازم است هم متقاضی و هم سازمان، با اهداف و مراحل آن آشنا باشند. بنابراین در این مطلب از الوکام، پلتفرم برگزاری جلسات آنلاین، در مورد این صحبت می‌کنیم که مصاحبه شغلی چیست، چه انواع و مراحلی دارد و چگونه می‌توانیم در مصاحبه استخدام موفق شویم.
مصاحبه شغلی چیست؟
در پاسخ به پرسش مصاحبه شغلی چیست یا مصاحبه کاری چیست باید اشاره کنیم که مصاحبه شغلی یا استخدامی در واقع یک جلسه برای صحبت میان کارفرما یا مدیر و متقاضیان شغلی در یک سازمان است. به طور کلی هماهنگی و برگزاری این جلسه از وظایف منابع انسانی شرکت است، ولی این که چند نفر مصاحبه‌کننده با یک متقاضی صحبت کنند، چند جلسه مصاحبه برگزار شود و مصاحبه‌کنندگان چه سمتی در سازمان داشته باشند، به موقعیت شغلی موردنظر و ساختار سازمانی بستگی دارد.
هدف از جلسه مصاحبه کاری استخدام نیرو است و نتیجه مصاحبه منجر به گزینش از میان متقاضیان خواهد شد. این ارزیابی دوطرفه است؛ متقاضی شغل هم در طی این فرآیند سازمان را ارزیابی می‌کند و به بررسی شرایط و مزایا و معایب شغلی و سازمانی می‌پردازد. حتی برای بسیاری از افراد مواردی مانند اهمیت دادن به کارکنان و انگیزش کارکنان در سازمان هم در انتخاب محل کار موثر است.
در مصاحبه شغلی چه مواردی برای کارفرما و کارجو مهم است؟
وقتی می‌خواهیم بررسی کنیم که مصاحبه شغلی چیست، باید بدانیم که در این جلسه ویژگی‌هایی شامل توانایی‌ها، تخصص و دانش مرتبط، مهارت شغلی، مدارک تحصیلی و دورههای آموزشی گذرانده‌شده توسط متقاضی، توسط سازمان بررسی می‌شود. تجربیات حرفه‌ای و شغلی فرد اهمیت و وزن زیادی در این ارزیابی دارد. همچنین شخصیت و رفتار اجتماعی در کنار مهارت‌های نرم مانند توانایی حل مسئله، مدیریت زمان، تفکر انتقادی، قدرت تجزیه و تحلیل، همکاری تیمی، انعطاف‌پذیری، دقت، نظم و تعهد، خلاقیت و نیازمندی‌های شغلی مورد نظر مورد بررسی قرار می‌گیرد.
در مقابل متقاضی شغل هم ویژگی‌هایی مانند شرایط شغلی، وظایف مورد انتظار، فضای کار، فرهنگ سازمانی، مسائل مالی و مزایای کاری، شرایط ارتقا و پیشرفت شغلی، شرایط و روش های آموزش کارکنان، سبک مدیریت و سایر موارد مورد نظر خود را در سازمان بررسی می‌کند.
چرا مصاحبه شغلی هم برای متقاضی و هم برای سازمان اهمیت دارد؟
پس از توضیح مصاحبه شغلی چیست به این می‌پردازیم که دلیل اهمیت مصاحبه استخدامی چیست. سوال اهمیت مصاحبه استخدامی چیست را باید از دو جهت بررسی کنیم. اول در مورد سازمان‌هایی است که در این جلسات به دنبال گزینش و استخدام بهترین و مناسب‌ترین نیروها برای خود هستند؛ نیرویی که علاوه بر داشتن دانش و مهارت شغلی، دارای مهارت‌های ارتباط و همکاری با سایر اعضا باشد و از تعهد و انگیزه خوبی برای تلاش و پیشرفت برخوردار باشد. همچنین از نظر شخصیت و ارزش‌ها با فرهنگ سازمانی تناسب داشته باشد و در نهایت با ایجاد ارزش افزوده برای سازمان به سودآوری و تحقق اهداف کسب‌وکار کمک کند.
اهمیت مصاحبه استخدامی جوینده‌ی کار هم به این دلیل است که در صورت استخدام، می‌تواند در محیط مطلوبِ شغل مورد نظر خود، کار کند و از مزایای شغلی و مالی برخوردار شود و با شرکت در برنامه‌های توانمندسازی کارکنان از نظر مهارت و تخصص پیشرفت کند. با ارتقای شغلی به رشد خود و سازمان کمک کند و با عضویت در یک تیم و سازمان احساس تعلق و مفید بودن را تجربه کند.
بنابراین کارفرمایان باید در این مصاحبه با تنظیم پرسش‌ها و مراحل اصولی بهترین و مناسب‌ترین افراد را انتخاب کنند. افراد هم باید تلاش کنند تا با کنترل استرس در مصاحبه با اعتمادبهنفس و مسلط باشند. همچنین با پاسخ مناسب به پرسش‌ها، مهارت و تخصص خود را به‌درستی ارائه کنند.
انواع مصاحبه شغلی کدامند؟
انواع مصاحبه شغلی هم در مبحث مصاحبه شغلی چیست اهمیت دارد. این تنوع را می‌توان از چند جهت بررسی کرد. از نظر حضوری یا غیر حضوری بودن مصاحبه‌های استخدامی می‌توانند در جلسه حضوری، تلفنی یا جلسه آنلاین انجام شوند.
مصاحبه حضوری
مصاحبه حضوری رایج‌ترین روش است که توسط بیشتر شرکت‌ها و برای موقیعت‌های شغلی مختلف انجام می‌شود. حضور متقاضی در محل شرکت می‌تواند در مصاحبه اول باشد یا برای مصاحبه‌های دوم و سوم در نظر گرفته شود که بستگی به شرایطی مانند اندازه سازمان، ساختار سازمانی، پوزیشن شغلی و غیره دارد.
مصاحبه آنلاین
روش آنلاین پس از پاندمی کرونا و با رواج بیشتر انجام کارها به صورت دورکاری، متداول شد و موافقان و مخالفانی هم دارد. به‌عنوان مثال موافقان از مزایای روش‌های آنلاین برای صرفه‌جویی در زمان و انرژی می‌گویند و مخالفان معتقدند که در این روش ارزیابی شخصیت اجتماعی مصاحبه‌شونده و بررسی آراستگی و طرز برخورد دشوارتر است. مصاحبه آنلاین عموماً به صورت ویدئوکال و با ابزارهایی مانند اسکایپ یا گوگل‌میت و پلتفرم‌های ایرانی مانند الوکام انجام می‌شود.
مصاحبه تلفنی
مصاحبه تلفنی بیشتر برای آشنایی اولیه و توضیح شرایط اولیه برای متقاضیان کاربرد دارد. به علاوه برخی سازمان‌ها برای غربالگری متقاضیان پیش از دعوت حضوری هم ابتدا یک مصاحبه تلفنی به‌عنوان مصاحبه مقدماتی انجام می‌دهند.
به طورکلی این که در پرسش «مصاحبه شغلی چیست» کدام نوع مصاحبه مناسب‌تر است، به موقعیت شغلی و شرایط سازمان و متقاضی بستگی دارد. در مورد انواع مصاحبه استخدامی از نظر قالب هم در ادامه توضیح می‌دهیم:
مصاحبه یک به یک
مصاحبه یک به یک را می‌توان رایج‌ترین نوع برگزاری مصاحبه شغلی دانست. در این روش مصاحبه‌کننده یک نفر است که می‌تواند با طرح پرسش‌های مورد نظر، تخصص، تجربه و مهارت متقاضی را ارزیابی کند وعلاوه بر این مناسب بودن شخص برای موقعیت شغلی را مورد بررسی قرار دهد.
جلسه با چند مصاحبه‌کننده
در این روش چند مصاحبه‌کننده به‌عنوان نماینده بخش‌های مختلف سازمان با متقاضی صحبت می‌کنند. به‌عنوان مثال نماینده منابع انسانی تناسب شخصیتی فرد با موقعیت شغلی و فرهنگ سازمانی را ارزیابی می‌کند و نماینده دپارتمان مورد نظر، بررسی تکنیکال و تخصص و مهارت شخص را بر عهده دارد.
مصاحبه گروهی
در این مدل مصاحبه چند متقاضی به صورت همزمان با هم مصاحبه می‌شوند. معمولاً در این روش تعامل متقاضیان با یکدیگر و رفتارهای تیمی آنان سنجیده می‌شود. به طور ویژه مهارت‌های بین فردی، انعطاف‌پذیری، کار تیمی، شخصیت اجتماعی و پتانسیل رهبری افراد مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
در میان انواع مختلف مصاحبه‌ها و در ارتباط با این که مصاحبه شغلی چیست، می‌توان به مصاحبه کاری به زبان انگلیسی هم اشاره کرد که این مورد معمولاً برای موقعیت‌های شغلی که به طور مستقیم به زبان انگلیسی مرتبط هستند یا در سازمان‌هایی که با شرکت‌های خارجی به صورت مداوم تعامل دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مراحل مصاحبه استخدامی چیست؟
در پاسخ به پرسش «مصاحبه شغلی چیست» باید به مراحل مصاحبه هم اشاره کنیم. جزئیات مراحل مصاحبه در هر سازمان می‌تواند به تناسب ساختار سازمانی و اهمیت موقعیت شغلی مورد نظر متفاوت باشد، ولی به طورکلی انجام مصاحبه‌های استخدامی در شرکت‌ها با طی شدن مراحل زیر انجام می‌شود:
دریافت رزومه
اولین مرحله برای مصاحبه شغلی که در واقع پیش از مصاحبه انجام می‌شود، ارسال رزومه متقاضی برای سازمان است. رزومه شغلی باید شامل اطلاعات شخصی، تحصیلی و مهارت‌ها، تخصص‌ها و تجربیات شغلی فرد باشد. شرکت‌ها پس از مطالعه رزومه کاری افراد، پذیرفته‌شدگان برای جلسه مصاحبه را انتخاب می‌کنند.
جلسه مصاحبه
در این مرحله پس از تماس و هماهنگی با متقاضیان، در یک جلسه به صورت حضوری یا آنلاین با آن‌ها صحبت می‌شود و طی این صحبت سوالات تخصصی و مرتبط با شغل در کنار پرسش‌های مربوط به مهارت‌های نرم و پرسش‌های شخصیتی پرسیده می‌شود. قبل از جلسه به این موضوع هم فکر کنید که در شخصیت شما مهم‌ترین مهارت های نرم چیست تا با تسلط درباره آن حرف بزنید.
در ضمن این جلسه می‌تواند از یک مورد بیشتر شود که در جلسات بعدی معمولاً سوالات تخصصی و شخصیتی تفکیک می‌شوند یا افراد برگزیده توسط سایر مدیران مرتبط ارزیابی می‌شوند.
نتیجه‌گیری و اطلاع‌رسانی
آخرین مرحله مصاحبه شغلی شامل انتخاب فرد یا افراد پذیرفته‌شده و اطلاع‌رسانی به آن‌ها برای جذب است.
چگونه در مصاحبه شغلی موفق شویم؟
شاید بتوان گفت مهم‌ترین هدف افراد از طرح پرسش مصاحبه شغلی چیست، اطلاع از روش‌های موفقیت در آن است. برای موفقیت در مصاحبه شغلی لازم است پیش از این جلسه کارهایی را انجام دهید و آمادگی‌های لازم را کسب کنید.
کسب اطلاعات در مورد شرکت
پیش از جلسه مصاحبه شغلی در مورد کسب‌وکار، ماموریت، فرهنگ سازمانی و صنعت آن اطلاعات کسب کنید. اخبار و تحلیل‌های اخیر در مورد سازمان و بازار آن را بخوانید و محصولات و خدمات آن را به همراه مشتریان، رقبا و تکنولوژی بشناسید.
بررسی موقعیت شغلی
موقعیت شغلی را بررسی کنید و با مطالعه شرح شغل و مسئولیت‌های آن در جلسه شغلی بپرسید که سازمان چه انتظاراتی از شما دارد. مهارت‌ها و تجربیات خود را با انتظارات شغلی مقایسه کنید و در مورد کارهایی که می‌توانید در این نقش انجام دهید صحبت کنید.
آمادگی پاسخ به سوالات متداول
بسیاری از پرسش‌های متداول و استاندارد مانند «در مورد خودتان صحبت کنید»، «چرا فکر می‌کنید برای این موقعیت شغلی مناسب هستید» و «مهم‌ترین نقطه قوت و ضعفتان چیست» در مصاحبه‌ها پرسیده می‌شوند. بنابراین به این پرسش‌ها فکر کنید و پاسخ‌های مناسب را آماده داشته باشید. البته منظور حفظ کردن پاسخ و تکرار آن در جلسه نیست، بلکه باید آمادگی برای پاسخ به سوالات مصاحبه استخدامی را داشته باشد و اعتمادبهنفس خود را حفظ کنید.
آماده‌سازی پرسش‌ها
سوالات مورد نظر خود را در ذهن داشته باشید تا از مصاحبه کننده بپرسید. این پرسش‌ها می‌تواند با توجه به اولویت شما در مورد موقعیت شغلی و انتظارات سازمان، تعداد مدیران مستقیم، اعضای تیم، فرهنگ سازمانی، شرایط و مزایای شغلی و غیره باشد.
آراستگی و حضور به موقع
لباس‌های حضور در جلسه را مطابق با اصول حرفه‌ای و فرهنگ شرکت بپوشید. پیش از مصاحبه هم موقعیت مکانی و زمان لازم برای رسیدن به مسیر را بررسی کنید تا بتوانید به موقع و بدون تاخیر حاضر شوید.
جمع‌بندی
در این مطلب به سوال مصاحبه شغلی چیست پاسخ دادیم. جلسه مصاحبه شغلی را می‌توان مهم‌ترین گام در مسیر شغلی افراد دانست. این جلسه هم برای کارفرما و هم برای متقاضی مهم است و لازم است هر دو طرف برای برگزاری حرفه‌ای آن آماده باشند. به‌عنوان متقاضی استخدام سعی کنید با اعتمادبهنفس باشید و به مدیریت زبان بدن خود در مصاحبه شغلی توجه کنید. خودتان را برای سوالات و شرایط غیرمنتظره آماده کنید و تاثیر اولیه خوبی بر مصاحبه‌کنندگان بگذارید.
