امروزه یکی از تأثیرگذارترین واحدها در هر سازمان بزرگ و کوچکی، واحد منابع انسانی است؛ زیرا تمامی وظایف آن بر اساس ارتباط مستقیمی که با نیروی انسانی دارد، تعریف می‌شود؛ به‌گونه‌ای که اگر واحد منابع انسانی به وظایف خود پایبند باشد، می‌تواند همواره در جهت ایجاد فرصت‌های بزرگ شغلی در راستای رشد مجموعه و کارمندان آن موفق عمل کند.
در واقع بسیاری از افراد گمان می‌کنند اهمیت منابع انسانی در سازمان تنها به سبب مدیریت فرایندهای کوچکی نظیر استخدام و مدیریت حقوق و مزایای کارمندان است، اما باید بدانید این واحد نقشی اساسی در تمامی امور یک سازمان دارد که می‌تواند منجر به افزایش بهره‌وری مجموعه و رقابت بهتر آن شود؛ به همین منظور برای درک هرچه بهتر اهمیت مدیریت منابع انسانی در سازمان ها، در این مقاله الوکام، پلتفرم برگزاری جلسه آنلاین، سعی داریم به بررسی ابعاد این واحد و دلایل ضرورت وجود آن در سازمان بپردازیم.
پیش از آن که به بررسی دلایل اهمیت منابع انسانی در سازمان بپردازیم، بهتر است با مفهوم آن آشنا شوید و بدانید تعریف منابع انسانی چیست. واحد منابع انسانی، گروهی از افراد متخصص هستند که در جهت بهبود مدیریت نیروی انسانی سازمان، فعالیت می‌کنند؛ به‌طوری که وظایف این واحد، نه تنها مسائل کوچکی نظیر استخدام و شفاف‌سازی نقش افراد را پوشش می‌دهد؛ بلکه در ادامه، توانمندسازی کارکنان و رصد آن‌ها در تمامی فرایندهای سازمان نیز بر عهده واحد منابع انسانی است.
بنابراین، می‌توان گفت یکی از مهم‌ترین اهداف واحد منابع انسانی، همسو کردن کارمندان در جهت تحقق اهداف خرد و کلان سازمان است؛ به همین دلیل همواره در حال انجام امور مختلف جهت افزایش بازدهی افراد در مجموعه و ایجاد بسترهای خلق ایده و نوآوری است تا سازمان را در مسیر رشد و پیشرفت حفظ کند. علاوه بر این موارد، زمانی می‌توان گفت واحد منابع انسانی در بهبود مدیریت سازمان مؤثر است که در رفع چالش‌های مدیر و کارمندان نیز موفق عمل کند تا سریعا سازمان را به حالت بهتری بازگرداند.
وظایف منابع انسانی
همان‌گونه که متوجه شدید وظایف منابع انسانی با تمامی امور کارکنان سازمان مرتبط است؛ به گونه‌ای که از امور ابتدایی نظیر مصاحبه با نیروی کار جدید گرفته تا ارزیابی کارکنان و اعطای حقوق و مزایا متناسب با عملکرد هر فرد، از جمله وظایفی هستند که اهمیت منابع انسانی در سازمان را پررنگ می‌کنند. در واقع می‌توان گفت کارمندان واحد منابع انسانی باید تمامی فاکتورهای یک محیط کاری امن و سالم را جهت افزایش بهره‌وری سرمایه اصلی سازمان یعنی نیروی کار، فراهم کنند، تا افراد در راستای پیشرفت سازمان، بهترین عملکرد را از خود نشان دهند.
در واقع تنها در محیط مذکور، می‌توان کارکنان را هدایت و رهبری کرد تا سازمان در مسیر تحقق چشم‌اندازهای خود در حرکت باشد؛ چرا که این محیط، بستری جهت افزایش صمیمیت کارکنان در سازمان شده و افراد می‌توانند خود را در تمامی امور مجموعه شریک بدانند؛ به همین دلیل از هیچ تلاشی در راستای موفقیت هر چه بهتر سازمان دریغ نخواهند کرد. حال که با کلیت وظایف واحد منابع انسانی آشنا شدید، بهتر است نسبت به دلایل ضرورت این واحد در سازمان نیز آگاهی یابید.
نقش منابع انسانی در سازمان
با توجه به گستردگی وظایف واحد منابع انسانی، می‌توان دریافت افراد فعال در این واحد، باید نسبت به تمامی امور سازمان و نقش کارکنان در مجموعه، اطلاعات کافی داشته باشند؛ چرا که تنها با این آگاهی می‌توانند عملکرد هر فرد را با دیگری به گونه‌ای همسو کنند که از مسیر دستیابی به اهداف اصلی سازمان خارج نشوند. در واقع هر پروژه‌ای که با بهترین کیفیت ارائه می‌شود، مدرکی است جهت نشان دادن تلاش بسیار افراد و سطح کیفی بالای کار تیمی آن مجموعه.
بنابراین، هرچه واحد منابع انسانی در راستای استخدام و پرورش کارکنان بهتری اقدام کند، درصد موفقیت سازمان نیز افزایش می‌یابد؛ چرا که هر مجموعه برای دستیابی به اهداف خود، نیازمند افراد متخصص و باسواد در زمینه‌های مختلف است تا مکمل یکدیگر باشند و تمامی مراحل فرایندهای کاری را در نهایت هماهنگی، پوشش دهند؛ این‌ها تنها گوشه‌ای از نقش منابع انسانی در سازمان ها است که سبب تعریف وظایف خرد و کلان برای این واحد تاثیرگذار می‌شود.
مهم‌ترین دلایل اهمیت منابع انسانی در سازمان
از آن‌جایی‌که نیروی انسانی مهم‌ترین سرمایه هر مجموعه به شمار می‌رود، اهمیت و جایگاه مدیریت منابع انسانی در سازمانها دیگر بر کسی پوشیده نیست؛ به همین جهت تمامی مدیرانی که قصد دارند در کسب‌وکار خود به بهترین موفقیت‌ها برسند، به واحد منابع انسانی و نظرات این تیم متخصص بسیار بها می‌دهند. در واقع دلایل متعددی وجود دارد که نشانگر اهمیت منابع انسانی در سازمان است که در این قسمت به بررسی برخی از مهم‌ترین این موارد پرداخته‌ایم.
مدیریت استراتژیک مجموعه
یکی از مهم‌ترین دلایل اهمیت منابع انسانی در موفقیت سازمان، مشارکت در مدیریت استراتژیک مجموعه است؛ به گونه‌ای که به هنگام برنامه‌ریزی برای این مدیریت راهبردی، در شفاف‌سازی وظایف هر کدام از کارکنان، تدوین چشم‌انداز و سیاست‌های سازمان، مشارکت ویژه‌ای داشته تا به مدیر سازمان در راستای تصمیم‌گیری‌های بهتر کمک کند.
به طور کلی واحد منابع انسانی با رصد کارکنان در تمامی فرایندهای سازمان، به شناختی جامع از سطح توانایی و مهارت‌های هر یک از آن‌ها رسیده که در مدیریت استراتژیک می‌تواند منجر به چینش بهتر افراد در مجموعه شود؛ همچنین با پیش‌بینی وضعیت سازمان می‌تواند در راستای گزینش کارکنان آینده نیز نقشی مؤثر و کارآمد داشته باشد تا بتوان تمامی نیازهای سازمان را به خوبی پوشش داد.
بهبود فرایند استخدام
از مهم‌ترین دلایلی که اهمیت منابع انسانی را نشان می‌دهد، بهبود و مدیریت هر چه بهتر فرایند استخدام و جذب نیروی کار جدید متناسب با نیازهای سازمان است. امروزه با حضور کارشناسان منابع انسانی در سازمانها، فرایند جذب و استخدام به شیوه‌ای اثربخش و در کمترین زمان ممکن صورت می‌گیرد؛ به گونه‌ای که کارشناسان مربوطه با آگاهی کامل از نیازهای سازمان، به بررسی رزومه‌های افراد متقاضی پرداخته و با تخصصی که دارند، سازگارترین فرد با اهداف مجموعه را گزینش خواهند کرد.
علاوه بر این موارد، کارشناسان واحد منابع انسانی همواره با ارائه ایده‌های مختلف در راستای کاهش هدررفت زمان و انرژی به هنگام استخدام نیروی جدید، موجب عملکرد بهتر سازمان نیز می‌شوند؛ به طوری که امروزه با مصاحبه آنلاین و ارزیابی افراد از راه دور، از بروز هرگونه شلوغی و هرج و مرج که سبب اختلال در آرامش و فعالیت دیگر کارکنان نیز می‌شود، جلوگیری می‌کنند.
حفظ یکپارچگی ساختار فرهنگی سازمان
یکی از مهم‌ترین فاکتورهای ارزیابی افراد در جلسات مصاحبه و استخدام، میزان سازگاری افراد با ساختار فرهنگی سازمان است؛ به گونه‌ای که واحد منابع انسانی علاوه بر انطباق توانمندی‌های افراد با نیازهای سازمان، به شخصیت افراد و میزان سازگاری آن‌ها با نظام فرهنگی سازمان نیز توجه می‌کند.
در واقع ممکن است در وهله اول این موضوع چندان مهم جلوه نکند، اما تجربه ثابت کرده است ماهرترین افراد اگر در مجموعه‌ای قرار گیرند که با ساختارهای فرهنگی آن همسو نباشند، دچار اختلافات شدید با مدیر سازمان و دیگر کارکنان خواهند شد که نه تنها سبب کاهش بازدهی او در مجموعه می‌شود؛ بلکه با اختلال در آرامش دیگر افراد، می‌تواند موجب عدم کارایی مناسب آن‌ها نیز شود؛ به همین جهت اهمیت منابع انسانی در سازمان برای جلوگیری از این موارد، بالا می‌رود.
رصد عملکرد کارکنان
همان‌طور که پیش‌تر نیز اشاره شد، ارزیابی عملکرد کارکنان سازمان، از مهم‌ترین وظایف واحد منابع انسانی به شمار می‌رود؛ در واقع با این کار می‌توان دریافت کدام یک از افراد در راستای تحقق اهداف سازمان قرار دارد و باید نسبت به حفظ او در مجموعه تلاش کرد.
در واقع در چنین مواقعی، اهمیت منابع انسانی در سازمان بسیار پررنگ جلوه می‌کند؛ چرا که متناسب با اهداف اصلی مجموعه، شاخص‌هایی توسط کارشناسان منابع انسانی تعریف می‌شود که بر اساس آن، بررسی عملکرد تمامی افراد صورت می‌گیرد. از مهم‌ترین مزایای این روند، اطلاع از نقاط ضعف و قوت کارکنان است که برای رفع و تقویت آن‌ها تصمیماتی گرفته می‌شود.
تدوین برنامه حقوق و مزایای کارکنان
یکی دیگر از دلایل اهمیت منابع انسانی در سازمان، تدوین ساختار حقوق و مزایای کارکنان توسط کارشناسان این واحد است. واحد منابع انسانی بر اساس عملکرد هر فرد در فرایندهای مجموعه، میزان مطلوبی حقوق و مزایا را برای هر یک از کارکنان تعیین می‌کند تا علاوه بر رضایت افراد، بودجه سازمان نیز به‌درستی مدیریت شود.
در واقع مدیر منابع انسانی با ارزیابی وضعیت مالی فعلی و پیش‌بینی میزان سود‌آوری سازمان، برنامه‌ای را جهت تامین حقوق کارکنان و بودجه مورد نیاز برای آغاز پروژه‌های مجموعه تدوین می‌کند؛ علاوه بر این‌ها، باید نسبت به پاداش کارکنان نیز هوشمندانه عمل کند تا با قدردانی درست از زحمات نیروی انسانی در گذر از چالش‌های سخت سازمان، سبب تعلق خاطر بیشتر افراد به مجموعه و ماندگاری نیروی کارآمد شود.
ایجاد شرایط رفاهی مناسب برای کارکنان
از مهم‌ترین عوامل ماندگاری نیروی کار در سازمان، برخورداری از شرایط رفاهی مطلوب است، زیرا هنگامی که کارکنان احساس کنند عملکرد آن‌ها در موفقیت سازمان مؤثر است، خود را جزئی مؤثر در مجموعه دیده و همواره در جهت رشد و دستیابی به اهداف آن، تلاش خواهند کرد؛ به همین جهت یکی از بارزترین دلایل اهمیت منابع انسانی در سازمان، ایجاد محیطی امن و آرام برای افزایش بازدهی افراد است.
به طور کلی واحد منابع انسانی باید با بررسی بودجه مجموعه، امکانات و بسته‌های پاداشی جهت قدردانی از زحمات کارکنان مسئولیت‌پذیر فراهم کند تا با این شیوه، سبب انگیزش کارکنان در سازمان نیز شود. علاوه بر این موارد، هنگامی که کارکنان متوجه شوند مدیر مجموعه نسبت به تلاش آن‌ها آگاه و سپاسگزار است، برای دریافت مزایای بیشتر و ترفیع درجه، تلاش بیشتری خواهند کرد؛ بنابراین، همواره سازمان در یک مسیر رشد قرار خواهد گرفت.
فراهم کردن بسترهای آموزشی و توسعه نیروی کار
از دیگر دلایل اهمیت منابع انسانی در سازمان، رهبری نیروی کار است. در واقع منظور از رهبری کارکنان، نظارت بر فعالیت کارکنان و تشخیص درست نقاط ضعف آن‌هاست؛ به عبارتی دیگر باید نیازهای افراد متناسب با استراتژی سازمان و فرصت‌های شغلی برآورد شود تا در صورت لزوم، برنامه‌هایی جهت آموزش و توسعه مهارت افراد تدوین شود.
به طور کلی سازمانی موفق است که همواره در حال به‌روز کردن تمامی کارکنان خود متناسب با موقعیت‌های شغلی جدید جامعه باشد؛ به همین جهت در این‌گونه مواقع اهمیت منابع انسانی در سازمان بسیار بالا می‌رود؛ چرا که کارشناسان واحد منابع انسانی وظیفه دارند بسترهایی مناسب برای افزایش بهره‌وری کارکنان فراهم آورند. آموزش کارکنان و توانمندسازی آن‌ها از جمله مواردی هستند که سبب رشد نیروی کار و در نتیجه، پیشرفت سازمان می‌شوند.
تضمین ایمنی افراد و مدیریت ریسک در سازمان
در تمامی سازمانها متناسب با نوع فعالیتی که دارند، خطرات و ریسک‌های مختلفی وجود دارد که کارکنان مجموعه نباید هرگز تحت تاثیر این موارد قرار گیرند؛ در واقع برنامه‌های سازمان باید به گونه‌ای مدیریت و هدایت شوند که حفظ ایمنی افراد در اولویت کار قرار داده شود؛ به همین جهت منابع انسانی جهت ساماندهی این امر وظیفه دارد با نظارت بر محیط کاری و چالش‌های هر یک از کارکنان، گزارشی دقیق از وضعیت را به مدیر مجموعه انتقال دهد تا در تمامی برنامه‌ها، میزان ریسک و خطرات ناشی از تصمیمات را به حداقل برساند.
ایجاد رضایت شغلی برای کارمندان سازمان
یکی از مهم‌ترین دلایل اهمیت منابع انسانی در سازمان، فراهم آوردن بسترهایی مناسب جهت ایجاد رضایت شغلی برای کارمندان مسئولیت‌پذیر و در نتیجه، ماندگاری آن‌ها در مجموعه است؛ زیرا یکی از مهم‌ترین وظایف واحد منابع انسانی، ارزیابی تمامی ابعاد موقعیت شغلی کارکنان است که موارد متعددی نظیر تبیین وظایف، ارائه حقوق و مزایای مطلوب و نحوه ارتباط کارکنان با افراد بالادست مجموعه را در بر می‌گیرد.
کارشناسان واحد منابع انسانی همواره در تلاش هستند تا محیطی تعاملی جهت مشارکت هر چه بیشتر نیروی انسانی در امور مختلف سازمان ایجاد کنند. در واقع واحد منابع انسانی با دریافت نظرات مختلف از سوی کارمندان و بررسی دقیق آن‌ها، شرایط را به درستی ارزیابی کرده و اقداماتی در راستای افزایش رضایتمندی کارکنان و رفع چالش های منابع انسانی انجام می‌دهد؛ همچنین در این روند، ارتباط دوستانه‌ای با کارکنان ایجاد خواهد شد که سبب بهبود عملکرد افراد در سازمان می‌شود.
جمع‌بندی
از آن‌جایی‌که نیروی انسانی ارزشمندترین سرمایه هر سازمان به شمار می‌رود، ایجاد محیطی امن و فراهم کردن فرصت‌های مختلف برای رشد کارکنان، می‌تواند یکی از مطمئن‌ترین شیوه‌های مدیریتی جهت تحقق اهداف سازمان باشد؛ به همین دلیل امروزه اهمیت منابع انسانی در سازمان بسیار بالا رفته است؛ چرا که منابع انسانی با تدابیر گوناگون و ارائه برنامه‌هایی هدفمند، نیروی کار را در راستای رسیدن به چشم‌انداز سازمان، هدایت می‌کند.
در واقع گستردگی وظایف منابع انسانی سبب شده است در تمامی فرایندهای سازمان نقشی موثر داشته و عملکرد کارکنان را به گونه‌ای با یکدیگر همسو کند که همیشه در جهت اهداف سازمان در حرکت باشند؛ به طور کلی نقش منابع انسانی در سازمانها فراتر از وظایفی نظیر استخدام و جذب نیروی کار جدید است. به همین جهت سعی کردیم در این مقاله به این موضوع بپردازیم که “چرا منابع انسانی مهم است؟” تا با شناخت نوع فعالیت این افراد، از تأثیر آن بر کسب‌وکار خود غافل نشوید.
