زمانیکه برای اولین بار بازیهای ویدئویی به صنعت سرگرمی راه یافتند، هیچکس تصورش را هم نمیکرد روزی علاوه بر بازیسازان، گیمرها نیز از این فعالیت درآمد داشته باشند. کسب درآمد از بازی ویدئویی کمتر از یک دهه است که با قوت گرفتن صنعت ارز دیجیتال، متاورس و توکنهای غیرقابل تعویض یا NFTها میسر شده است. بازیهایی که بر بستر بلاک چین توسعه یافته و به آنها Play to Earn یا بهاختصار P2E گفته میشود. در زبان فارسی، این عبارت را به «بازیهای کسب درآمد» یا «بازی های درآمدزا» ترجمه کردهاند.
اما کسب درآمد دلاری با بازی درعینحال که جذاب است نیاز به دانش کافی در زمینه کریپتوکارنسی، سازوکار داراییهای درون بازی یا NFT و نیز متاورس و تجهیزات موردنیاز برای ورود به آن دارد. علاوه بر این با توجه به تعدد بازیهای P2E، لازم است که تحقیقات لازم را در رابطه با ارز دیجیتال بومی، ارزش آن، سختی بازی، راههای کسب درآمد و انتقال آن و غیره نیز به عمل آورید.
در این مقاله بهمنظور ارائه یک راهنمای جامع از روشهای کسب درآمد از بازی های مبتنی بر بلاکچین به معرفی این صنعت میپردازیم. در ادامه به نقش NFT ها در این صنعت پرداخته و معروفترین انواع آن را معرفی میکنیم. با ما همراه شده و با یکی از بهترین روشهای کسب درآمد دلاری از ایران آشنا شوید.
بیشتر بخوانید: بلاکچین چیست به زبان ساده
فهرست محتوا
Toggleمعرفی بازی های P2E و سازوکار آنها
اگر اهل بازیهای ویدئویی، آنلاین و استراتژیک باشید احتمالا محیط یک بازی P2E نیز برایتان آشناست. اما بهغیراز نحوهی بازی و قوانین آن، این اقتصاد بازیهای کسب درآمد است که آن را در مرکز توجهات قرار داده است. مطابق تعریف وبسایت کوینمارکتکپ (Coinmarketcap)؛ یکی از اصلیترین منابع اطلاعاتی درخصوص صنعت ارز دیجیتال و زیرمجموعههای آن؛ تعریف بازی های درآمدزا بهشرح زیر است:
«پلتفرمهایی که به بازیکنان خود فرصتی برای کسب درآمد از بازی با تصاحب و مالکیت اشیاء و داراییهای درون بازی میدهند که قابل ارزشگذاری و معامله در دنیای واقعی هستند».
منظور از دارایی یا Asset در چنین بازیهایی یک شمشیر، تکههای زمین، لباس، کاراکتر و خلاصه هر ابزاری که در بازی استفاده میشود و درواقع نوعی دارایی است. اگر با صنعت ارز دیجیتال آشنا باشید حتما میدانید که به این دارایی، توکنهای غیرقابل تعویض یا Non-Fungible Tokens و بهاختصار NFT میگویند.
ازنظر تکنیکی، انجام بازی هایی که ارز دیجیتال میدهند درگذشته نیازمند کنسولهای بازی، PS5 یا Xbox بود. اما امروزه با دستگاههای گوشی تلفن همراه نیز میتوانید این بازیها را دانلود کنید. بنابراین کسب درآمد از بازی موبایل نیز امروزه امکانپذیر است. برخی از بازیها برای ورود نیازمند پرداخت و برخی دیگر رایگان هستند.
نکتهی مهم درباره بازیهای کسب درآمد، عدم تمرکز آنهاست. بستر بلاکچین، چنین امکانی را فراهم کرده است و بهاینترتیب گیمرها مطمئن هستند که داراییها و درآمدهای کسبشدهشان تحت کنترل هیچ سازمان مرکزی قرار ندارد. آنچه توسعهدهنده بازی را منتفع میکند، محبوبیت هرچه بیشتر بازی، بالا رفتن ارزش ارز دیجیتال و درآمدهایی است که آنها میتوانند از قبال آن داشته باشند.
روش های کسب درآمد از بازی های درآمدزا
در سالهای اخیر، کسب درآمد دلاری از ایران به دلیل افزایش ارزش این ارز در برابر ریال به یک دغدغه برای بسیاری تبدیل شده است. صنعت ارز دیجیتال، فرصتهای خوبی برای تحقق این هدف پدید آورده که یکی از آنها کسب درآمد از بازیهای P2E است. اما سوال ساده این است که حال چگونه با بازی پول در بیاوریم؟ در ادامه به این سوال پاسخ میدهیم.
کسب درآمد از NFT های بازی های درآمدزا
همانطورکه گفتیم، داراییهای درون بازی با عنوان NFT، قابلیت ارزشگذاری و خریدوفروش دارند. این داراییها در بازارهای یا Marketplace های NFT درون خود بازی یا در بازارهای ثانویه، مانند Opensea در ازای دیگر ارزهای دیجیتال یا حتی ارزهای فیات معمول، مانند دلار معامله میشوند.
اگر میپرسید که هدف خریدار از پرداخت پول برای ابزارهای بازی چیست؟ پاسخ بهطور ساده این است که هرچه ابزار یا NFT شما کاربردیتر و ارزشمندتر باشد، خریدار نیز با استفاده از آن، بهتر میتواند بازی کند و مراحل بیشتری را طی نماید.
ازنظر فنی، NFT ها توکنهای منحصربهفرد و غیرقابلجایگزینی هستند که مانند ارزهای دیجیتال معمول بر روی یکی از شبکههای بلاکچین تولید یا ضرب شدهاند. علاوه بر داراییهای درون بازی، تصاویر، آهنگها و بهطورکلی هرچیزی را میتوان NFT کرد. برای این کار، لازم است که از وبسایتهای mint یا ضرب NFT استفاده کنید.
کسب ارز دیجیتال به صورت مستقیم از بازی
یک روش اصلی دیگر کسب درآمد از بازی ، اتمام مراحل آن، انجام فعالیتها و دریافت جوایزی است که با ارز دیجیتال بومی همان بازی یا ارزهای دیجیتال دیگر در قبال آن پرداخت میشود. بهعنوانمثال بازی دیسنترالند، پاداشهای خود را با ارز MANA و SAND پرداخت میکند. برخی بازیها نیز از ارزهای شناختهشده مانند اتریوم یا بیت کوین برای پرداخت پاداشهایشان استفاده میکنند.
برای دریافت پاداشها باید یک کیف پول غیرمتمرکز ارز دیجیتال مانند متامسک (Metamask) داشته باشید و آن را به حساب خود در بازی موردنظر متصل کنید. لازم به ذکر است که کیف پول شما باید از ارزی که قرار است پاداشها بر اساس آن پرداخت شوند، پشتیبانی کند. در مرحلهی بعد نیاز دارید که ارز دیجیتال خود را به ریال تبدیل کنید. برای این کار ابتدا باید داراییهای خود را از کیف پول غیرمتمرکزتان به یک صرافی ایرانی منتقل کرده و در آنجا به ریال تبدیل کنید.
سازوکار بازی های کسب درآمدزا
اما بازی هایی که ارز دیجیتال میدهند چطور توسعه یافته و کار میکنند؟ پاسخ به این سوال در درک ماهیت غیرمتمرکز بلاکچین و متاورس نهفته است. همین ویژگی آنها را از بازیهای ویدئویی شناختهشده، مانند کالآفدیوتی (Call of duty) متمایز میکند. این بازیها اغلب توسط یک استودیوی بازیسازی پایهگذاری میشوند؛ اما منبع باز (Open Source) هستند، یعنی هر توسعهدهندهی وب، بلاکچین یا وب ۳ میتواند در توسعهی آنها مشارکت کند.
آنچه راهنمای توسعهدهندگان بازی های درآمدزاست، بازخوردهای بازیکنان و نیازهای آنان است. آنها پیشنهادهای خود را در پلتفرمهایی مانند Github ارائه میدهند. توسعهدهندهها برای هر پیشنهاد موفق خود پاداش نیز دریافت میکنند. بنابراین اگر در برنامهنویسی مهارتی دارید، علاوه بر سایتهای فریلنسری خارجی از فرصتی که بازیهای P2E فراهم کردهاند نیز غافل نشوید.
تصمیمات حاکمیتی در بازی های درآمدزا
تصمیمگیری بر سر اجرای پیشنهادها یا انجام تغییرات در بازی و توکن بومی آن، معمولا با رایگیری از بین اعضای جامعهی بازی انجام میشود. البته گاهی همهی بازیکنان امکان مشارکت در رایگیری را پیدا نمیکنند. در اغلب بازیها، افراد برای بهدست آوردن حق رای باید توکنهای حاکمیتی خود را بهاشتراک گذاشته یا استیک (Stake) کنند. فعالیتی که خود یک روش غیرفعال کسب درآمد از بازی بهواسطهی سود سپردهگذاری نیز محسوب میشود.
همچنین در برخی از بازیهای P2E، گروههایی از گیمرها میتوانند با تشکیل یک سازمان DAO قدرت بیشتری در رایگیریها برای خود کسب نمایند. DAO مخفف عبارت Decentralized Autonomous Organization به معنی سازمان مستقل غیرمتمرکز است.
درنهایت پیش از دانلود هر بازی P2E میتوانید به وبسایت آن مراجعه کرده و وایتپیپر (White Paper) آن را مطالعه کنید. در این سند، سازوکار بازی، روشهای توسعهی فنی و اقتصادی آن توسط استودیوی صاحب بازی آورده شده است.
اقتصاد بازی های P2E
بهطورکلی هرچه کاربران یک بازی P2E بیشتر شوند، ارزش NFTهای آن بازی و نیز توکن بومیاش افزایش مییابد. با افزایش ارزش این داراییها سود توسعهدهندگان نیز بیشتر میشود. آنها عمدتا از محل کارمزد تراکنشهای درون شبکه درآمد دارند. بازیکنان برای کسب درآمد از بازی میتوانند هر NFT را بارها بفروشند. هر بار نیز مقداری از سود فروش به سازندهی اولیه تعلق میگیرد. هربار نیز طرفین معامله، ملزم به پرداخت کارمزد هستند.
حال هرچه انجام تراکنشها سریعتر و تولید NFT آسانتر و در ضمن، محیط بازی جذابتر باشد، تراکنشها و متعاقبا کارمزدهای آن نیز افزایش مییابد. همچنین آنها باید سازوکاری ترتیب دهند که بازیکنان، هرچه بیشتر به معاملهی انافتیهای خود ترغیب شوند.
اقتصاد بازیهایی که پاداشهایشان بیشتر بر پایهی ارزهای دیجیتال بومیشان است، عمدتا از محل تبلیغات است. هرچه بازی پرطرفدارتر باشد، شرکتهای بیشتر و سرمایهدارتری به آن تبلیغ میدهند تا در طول بازی برای گیمرها پخش شود.
انواع بازی های درآمدزا مبتنی بر بلاکچین
ازنظر تکنیکی و ساختاری، بازیهای P2E به پنج دستهی کلی تقسیم میشوند. پول درآوردن از بازی در هریک از آنها علیرغم شباهت کلی، در جزئیات متفاوت است. آنها همچنین میتوانند نسخههای متعددی مانند موبایل برای اندروید و ios و دسکتاپ متناسب با سیستمعاملهای مختلف داشته باشند. در ادامه، انواع بازیهای P2E را معرفی میکنیم.
بازی های مبتنی بر NFT
اصلیترین نوع بازیهای کسب درآمد، بازیهای NFT هستند. کسب درآمد از بازی در آنها به همان صورتی است که در بخشهای قبلی معرفی کردیم. مهمترین فعالیتهای درآمدزایی که در این بازیها میتوانید داشته باشید عبارتند از:
- خریدوفروش زمین
- خریدوفروش ابزارهای nft
- ترکیب و توسعهی nft ها و کاراکترها
محیط برخی بازیهای NFT گاهی تا حد یک دنیای مجازی یا متاورس توسعه مییابد. برای کسب تجربهی کاربری هرچه بهتر و کاملتر در این بازیها، مانند دیسنترالند، بهتر است از سختافزارهای واقعیت افزوده (AR) و واقعیت مجازی (VR) استفاده کنید.
اما برخی بازیهای NFT نیازی به تجهیزات خاصی ندارند. آنها گزینهای عالی برای کسب ارز دیجیتال با بازی موبایل هستند. بازیهای کارتی مانند Splinterlands یکی از مهمترین بازیهای NFT بدون نیاز به سرمایهی خاص محسوب میشود. کارتهای یک بازی کارتی، اغلب قابلیت بهاشتراکگذاری و استفاده در بازیهای دیگر را نیز دارند.
بازی های نبرد تن به تن یا PvP
کسب درآمد از بازی های Player vs Player یا PvP برای گیمرهایی که طرفدار نبردهای تنبهتن هستند، هیجانانگیز است. این بازیها، مانند بازیهای نبردی ویدئویی معمول بوده و بازیکنان در ازای انجام بازی، توسعهی ابزارهای جنگی، نبرد و پیروزی در برابر حریف پاداش میگیرند. استودیوی بازیسازی روبلوکس (Roblox) یکی از اصلیترین بازیگران صحنهی این نوع بازی است. بازیهای Clash of Lilliput و Rebel Bots نیز از معروفترینها در این زمینه هستند.
بازی های کسب درآمد DeFi
بازیهای دیفای بر روی پروتکلهای غیرمتمرکز مالی (DeFi) ساخته شدهاند. مزیت بزرگ این بازیها امکان استیک ارزهای دیجیتال و درواقع تامین نقدینگی پلتفرم و دریافت سود آن برای گیمرهاست. آنها البته امکان کسب درآمد از بازی به روشهای معمول را نیز دارند. آکسی اینفینی که در ادامهی مقاله بیشتر آن را توضیح میدهیم، یکی از معروفترین بازیهای ارز دیجیتال اندروید مبتنی بر دیفای است.
بازی های فارمینگ یا کشاورزی
کسب درآمد از بازیهای کشاورزی (Farming Games) برای بسیاری از گیمرها جذاب است. محور اصلی آنها، فعالیتهای کشاورزی است. جمعآوری محصول، کشت آنها، تجارت و فروششان و نیز پرورش حیوانات از مهمترین این فعالیتها هستند. لازمهی انجام این بازیها در درجهی اول خرید یک تکه زمین در محیط بازی است. این زمین را میتوانید از خود بازی یا دیگر گیمرها خریداری کنید. بازیهای کشاورزی تا آنجا محبوب و متعدد شدهاند که به آنها صنعت DeFi Land گفته میشود. هدف DeFi Land بازیمحور (Gamify) کردن همهی فعالیتهای مالی غیرمتمرکز است.
بازی های AAA وب ۳
پیچیدهترین و کاملترین نوع بازی های درآمدزا، بازیهای AAA Web3 هستند. آنها اغلب در محیطهای متاورسی توسعه یافتهاند. ورود و فعالیت در آنها نیز بدون برخورداری از تجهیزات AR و VR امکانپذیر نیست. تعامل و تجربهی غوطهوری همهجانبه با امکان مالکیت واقعی اشیاء درون بازی و تبادل آنها از ویژگیهای این بازیها هستند. بازیهای AAA Web3 بر بستر بلاکچینهای قدرتمند مانند اتریوم و سولانا ایجاد میشوند.
لازم به ذکر است که در محیطهای متاورس، فرصتهای درآمدزایی دیگری علاوه بر بازی نیز وجود دارد. صنایع سرگرمی و آموزش، دو مورد از مهمترین این فرصتها هستند. بهعنوانمثال میتوان در محیطهای متاورس به کسب درآمد از طریق برگزاری وبینار، کلاس، تورهای علمی و گردشگری، کنسرت، نمایشگاه و غیره پرداخت.
تاریخچه بازی های P2E
سال ۲۰۱۷ بهطورقطع، سال ظهور صنعت بازیهای مبتنی بر بلاکچین و پیدایش فرصت کسب درآمد از بازی برای گیمرها بود. در ماه نوامبر این سال، استودیوی بازیسازی Axiom Zen اولین بازی P2E به نام Cryptokitties را روانهی بازار کرد. بازیای که برای کامپیوترهای خانگی توسعه داده شده و NFT های درون آن، قابل خریدوفروش با ارز دیجیتال اتریوم هستند. مهمترین NFT آن نیز یک حیوان خانگی به نام Cryptokitty است. این دارایی با عنوان توکن ERC-721 شناختهشده و معامله میشود.
بازیکنان، هریک Cryptokitty های خود را بزرگ کرده و تا آنها نیز فرزند بیاورند. فرزندان هر Cryptokitty میتوانند ویژگیهای قابل تعریفی داشته باشند که گیمر تعیین میکند. سپس او میتواند حیوان خود را بفروشد. وابستگی زیاد به بلاکچین اتریوم و شکاف بین عرضه و تقاضای کیتیها، مشکل این بازی است که سبب تاخیر در تراکنشها و کاهش محبوبیت آن شده است.
تاریخچه بازی های P2E از سال ۲۰۱۸ تاکنون
سال ۲۰۱۸، نقطهی عطفی برای علاقهمندان به کسب درآمد از بازی های بلاکچین بود. در این سال، بازی Axie Infinity راهی بازار شد. مشکلات قانونی توسعهدهندهی اصلی این بازی، یعنی Sky Mavis مدتی توسعه و پیشرفت آن را به تعویق انداخت. اما امروز، بسیاری آکسی اینفینیتی را جزء روشهای اصلی پول درآوردن از بازی برای گیمرها میدانند.
در سالهای بعدی استودیوهای دیگر مانند Animoca Brands فرصت کسب درآمد با بازی را برای گیمرها توسعه دادند. انیموکا برندز، در سال ۲۰۲۱، بازی سندباکس (Sandbox) را از صاحب قبلیاش Steam خریداری و تبدیل به یک بازی P2E کرد.
وضعیت فعلی بازی های P2E
در طول کمتر از ۱۰ سال گذشته، صنعت بازیهای مبتنی بلاکچین، مشکلات فنی عدیدهای را پشت سر گذاشته است. تاخیر در تراکنشها، وقوع چندین هک بزرگ، خطاهای سرور و خطاهای مربوط به تراکنشها ازجملهی این مشکلات بودهاند. اما امروز، این صنعت با چارهاندیشی برای این موارد، امیدوارتر از همیشه به آینده مینگرد. در پایان سال ۲۰۲۲، ارزش کل صنعت P2E Games به بیش از ۳۲۹۲.۷۳ میلیون دلار امریکا رسید.
چهار بازی P2E برتر در سال ۲۰۲۳
جذابیت کسب درآمد از بازی با موبایل یا کامپیوتر خانگی سبب توسعه این صنعت در یک دههی گذشته شده است. بازیهای موفق زیادی درحالحاضر در بازار حضور دارند که در ادامه، چهار مورد معروف از آنها را معرفی میکنیم.
Devikins؛ بهترین بازی اندروید
بسیاری بازی Devikins را جز بهترین بازیهای ارز دیجیتال اندروید میدانند. یک بازی نسبتا نوظهور نظامی و رزمی که پرتاب به نوبت RPG فعالیت اصلی گیمرها در آن است. علاوه بر این، میتوانید شخصیتهای قویتری پرورش داده و با فروش آنها با توکن بومی این بازی، یعنی DVK، درآمد داشته باشید.
نسخههای دیگر موبایلی و دسکتاپ Devikins نیز ارائه شدهاند. ورود به این بازی رایگان بوده؛ اما برای پرداخت تراکنشها باید حساب خود را با ارز دیجیتال TRX یا ترون که متعلق به شبکهای به همین نام است، شارژ کنید. بهترین کیف پول برای نگهداری DVK نیز Klever Wallet است.
آکسی اینفینیتی؛ محبوب ترین روش کسب درآمد از بازی موبایل
کسب درآمد از بازی آکسی اینفینیتی که در بخش تاریخچهی بازیهای P2E به آن اشاره کردیم، نسبتا آسان است. در این بازی، مانند Cryptokitties باید موجوداتی حیوان گونه به نام Axie پرورش دهید تا آمادهی جنگ با دیگر موجودات شوند. با پیروزیهای بیشتر میتوانید سرزمین تحت قلمرو خود را در این بازی داشته باشید.
در لیست گزینهها برای کسب ارز دیجیتال با بازی موبایل در همهی وبسایتهای معتبر، حتما نام آکسی اینفینیتی را نیز میبینید. این بازی، بیش از سه میلیون کاربر فعال دارد و حجم معاملات روزانهی آن به بیش از سه میلیارد دلار میرسد. توکن بومی این بازی، اکسی (AXS) نام داشته و در زمان نگارش این مقاله، حدود ۶٫۹۳ دلار قیمت دارد. ورود به این بازی، نیازمند پرداخت سه آکسی است. تراکنشها و پرداخت پاداشها نیز با ارز دیجیتال SLP نیز انجام میشوند.
سندباکس؛ یک متاورس پیشرو
در میان راههای کسب درآمد از بازی موبایل سندباکس (Sandbox) یکی از معروفترینها و قدیمیترینها محسوب میشود. سندباکس، درواقع یک متاورس است که اعضای آن در ازای فعالیتهایی که انجام میدهند با ارز دیجیتال SAND یا MANA پاداش میگیرند. این فعالیتها از کشاورزی تا رقابت، ساختوساز و بسیاری فعالیتهای دنیای واقعی را در بر میگیرند. آنها همچنین میتوانند به خلق، توسعه و خریدوفروش انواع NFT در این بازی بپردازند. گیمر به واسطهی آواتارش در سندباکس حضور دارد که خود یک NFT است و میتواند توسعه یافته و ویژگیهای جدیدی به آن اضافه شود.
Animoca Brands توسعهدهندهی سندباکس برای توسعهی nft ها در محیط این بازی از نرمافزار مدلسازی سهبعدی VoxEdit استفاده میکند. بازیکنان نیز با دسترسی به اینترفیس این نرمافزار میتوانند انافتیهای خود را بسازند و در سندباکس وارد کنند. ورود به این بازی مجانی است؛ بااینحال لازم است بدانید که قیمت هر SAND در زمان نگارش این مقاله، ۰٫۵۲ دلار است.
همچنین، در متاورس سندباکس میتوانید بازیهای خودتان را نیز بسازید. این پلتفرم برای این منظور، ابزاری به نام Game Maker در اختیارتان قرار میدهد. هرچه بازی شما بازیکنان بیشتری پیدا کند، درآمدتان نیز افزایش مییابد. بازی توسعهیافته روی سندباکس نیز هریک یک NFT محسوب میشوند. درمجموع زمینها، توکنهای بومی و NFTها داراییهای موجود در سندباکس هستند. با ترکیب زمینها نیز میتوانید یک ESTATE بسازید.
Gods Unchained؛ یک بازی کارتی آسان
بازی Gods Unchained را میتوان بهترین روش کسب درآمد از بازی برای علاقهمندان به بازیهای کارتی دانست. اگر با محیط Pokemon آشنا باشید، انجام این بازی نیز برایتان آسان است. تفاوت این دو اما در این است که در گادزآنچیند، هر کارت درواقع، یک انافتی بوده و در بلاکچین ثبت شده است. هرچه قدرت کارت در بازی بیشتر باشد، ارزش آن نیز افزایش مییابد.
تاکنون بیش از هفت میلیون NFT در Gods Unchained ضرب شدهاند. میتوان این بازی را در هر دو دسته بازیهای کارتی و PvP قرار داد. ورود به گادزآنچیند رایگان است و نسخههای موبایل و دسکتاپ نیز دارد. توکن بومی آن با نشان GODS در زمان نگارش این مقاله، ۰٫۱۶۹۵ دلار قیمت دارد.
کسب درآمد از بازی و آینده آن
با غلبه بر مشکلات تکنیکی و امنیتی و نیز با افزایش پذیرش صنعت بازیهای P2E نزد عموم، پیشبینی میشود این صنعت در آینده، حضوری قوی در زندگی انسان داشته باشد. یاهوفایننس، پیشبینی میکند که ارزش این صنعت تا پایان سال ۲۰۲۳ نزدیک به ۱۸ درصد رشد کرده و تا پایان سال ۲۰۲۸ به حدود ۸۸۵۶ میلیون دلار آمریکا برسد. شرکتهای گیمینگ بزرگی مانند Ubisoft، Electronic Arts، Take-Two Interactive و Square Enix نیز اظهار داشتهاند که قطعا در آیندهی نزدیک وارد عرصه بازیهای P2E خواهند شد.
جالب آن است بدانید که بازی های درآمدزا در کشورهای درحالتوسعه محبوبیت زیاد و غیرقابل پیشبینیای پیدا کردهاند. گیمرها و حتی شهروندان عادی بسیاری از کشورهای جنوب شرق آسیا، خاورمیانه و آمریکای جنوبی کسب درآمد از بازی را بسیار جذاب یافتهاند. کشور ما نیز از این قاعده مستثنا نیست. توصیه میشود بهمنظور عدم مواجهه با قوانین تحریمی برخی پلتفرمهای بازی، حتما از فیلترشکنهای آیپی ثابت هنگام انجام این بازیها استفاده کنید.